Co dalej z globalnym podatkiem cyfrowym?

OECD zapowiadało, że do końca 2020 r. wypracowane zostaną ostateczne propozycje zmian w międzynarodowym prawie podatkowym, tak aby sprawiedliwie opodatkować dochody przedsiębiorstw gospodarki cyfrowej. Na parę miesięcy przed końcem roku nadal jest jednak więcej pytań niż odpowiedzi.

Warto przypomnieć, że jeszcze w 2019 r. OECD przedstawiło projekt rozwiązań prawnych, które mają być odpowiedzią na niedopasowanie obecnych regulacji do działalności gospodarczej prowadzonej w środowisku cyfrowym. Rozwiązania te zostały oparte na dwóch filarach. Pierwszy filar obejmuje zmiany dotyczące zasad ustalenia istnienia stałego zakładu przedsiębiorstwa na terytorium danego kraju oraz reguł przypisania zysku do takiego zakładu. Drugi filar dotyczy zaś wprowadzenia minimalnej stawki globalnego podatku dochodowego od osób prawnych. Dzięki temu organy podatkowe miałyby możliwość nałożenia na przedsiębiorstwo dodatkowego podatku według stawki stanowiącej różnicę pomiędzy minimalną globalną stawką CIT a stawką stosowaną w kraju rejestracji zagranicznego oddziału lub kontrolowanego podmiotu (np. w raju podatkowym). Dodatkowo możliwe byłoby odmówienie wszelkiego rodzaju ulg, preferencji i zwolnień przy wypłacie pieniędzy do kraju z korzystnym systemem podatkowym.

Na początku 2020 r. zarówno OECD, jak również przedstawiciele G20 wskazywali, że do końca lipca powinny zostać wypracowane najważniejsze założenia nowych propozycji, zaś do końca roku osiągnięte zostanie porozumienie co do ostatecznego kształtu nowych przepisów.

Dziś już wiemy, że na bardziej szczegółowe rozwiązania dotyczące obu filarów przyjdzie nam poczekać co najmniej do października tego roku. OECD pod koniec lipca 2020 r. zorganizowało webinarium, podczas którego przedstawiło stan prac nad nowymi rozwiązaniami. Jak wskazali reprezentanci OECD, prace nad technicznymi aspektami obu filarów są na zaawansowanym etapie i raporty dotyczące propozycji będą gotowe do omówienia / sfinalizowania w październiku 2020. Jak wskazali jednak przedstawiciele OECD, nadal jest wiele obszarów, w których przedstawiciele ministerstw finansów nie doszli do żadnego porozumienia.

W dużej mierze opóźnienie prac związane jest ze stanowiskiem USA. Kilka miesięcy temu Stany Zjednoczone wezwały do zaprzestania negocjacji dotyczących kształtu zmian w międzynarodowym opodatkowaniu gospodarki cyfrowej, wszczynając równocześnie postępowania przeciwko państwom, które wprowadziły krajowe podatki cyfrowe (np. Austria, Czechy, Włochy).

Jak wskazują niektórzy eksperci, wydaje się niemożliwym, aby Stany Zjednoczone poczyniły jakiekolwiek zdecydowane kroki przed wyborami prezydenckimi, wobec czego można spodziewać się, że również planowane październikowe oświadczenia lub raporty mogą być raczej wskazówkami co do dalszych prac niż ostatecznymi rozwiązaniami. Dlatego też, przywódcy niektórych państw (np. Niemcy) opowiadają się za tym, aby oddzielić pracę nad oboma filarami i jako pierwsze przyjąć rozwiązania dotyczące globalnej, minimalnej stawki podatkowej (filar drugi).

Sytuację komplikuje jeszcze bardziej epidemia COVID-19. Pandemia sprawiła bowiem, że kwestia opodatkowania przedsiębiorstw gospodarki staje się coraz bardziej istotna. Należy spodziewać się tego, że w przypadku braku osiągnięcia kompromisu na arenie międzynarodowej, poszczególne państwa będą dalej przyjmować krajowe przepisy dotyczące podatków od usług cyfrowych (tak, aby sprostać zwiększonym wydatkom budżetowym). A to może doprowadzić do podwójnego opodatkowania przedsiębiorstw gospodarki cyfrowej i zwiększenia napięcia handlowego w stosunkach z USA. Wojna handlowa z pewnością zaś nie jest tym, czego potrzebuje gospodarka w dobie zbliżającego się kryzysu.

Niezależnie od tego – należy pamiętać, że OECD udostępniło już wiele informacji o zaakceptowanych obszarach nowych rozwiązań i przedsiębiorcy mają obecnie możliwość zapoznać się z tymi propozycjami oraz ocenić, jaki wpływ będą one miały na ich działalność gospodarczą.

Dostęp do materiałów udostępnionych do tej pory przez OECD:

http://www.oecd.org/ctp/oecd-secretary-general-tax-report-g20-finance-ministers-riyadh-saudi-arabia-february-2020.pdf

https://www.oecd.org/tax/beps/statement-by-the-oecd-g20-inclusive-framework-on-beps-january-2020.pdf

https://www.oecd.org/tax/beps/public-consultation-document-secretariat-proposal-unified-approach-pillar-one.pdf