Wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) – zasady, obowiązek podatkowy i wyłączenia

Kiedy w 1993 roku ustanowiono jednolity rynek wewnętrzny UE i jego cztery swobody – swobodny przepływ osób, towarów, usług i kapitału, zniesiono również granice celne pomiędzy państwami członkowskimi w następstwie czego dotychczas stosowane zasady nie mogły być już wykorzystywane.
Nowa rzeczywistość wymusiła ustanowienie nowych zasad opodatkowania transakcji wewnątrzwspólnotowych, a mianowicie wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów (wcześniej import) i wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (wcześniej eksport).
W momencie przystąpienia Polski do Unii Europejskiej także rodzimy system prawny objęła zmiana zasad opodatkowania podatkiem VAT wewnątrzwspólnotowej wymiany handlowej. Zgodnie z nowymi przepisami podatek VAT przy tego typu transakcjach nie jest pobierany na granicy. Zamiast tego opodatkowanie ma miejsce w kraju nabywcy towaru, natomiast w kraju dostawcy stosuje się stawkę 0% VAT lub zwolnienie z prawem do odliczenia podatku naliczonego. Trochę inaczej jest w sytuacji świadczenia usług, jednak o tym napiszemy już niebawem.

Bony podarunkowe a VAT – czyli odkrywamy zawiłości

Czym są bony w świetle ustawy o VAT i jak one działają?

Bony w świetle ustawy o VAT rozumie się jako instrumenty, z którymi wiąże się obowiązek ich przyjęcia jako wynagrodzenia lub ich części, natomiast w życiu codziennym można je spotkać pod postacią kart podarunkowych lub voucherów.

Są one powszechnie spotykanym elementem urodzinowych oraz świątecznych prezentów. Jedna osoba wybiera się do sklepu, płaci odpowiednią sumę, a następnie otrzymuje w zamian kartę podarunkową lub inny dokument pod postacią bonu.

Otrzymany bon może wykorzystać inna osoba zgodnie z jego przeznaczeniem. Z reguły na bonie jest zapisana kwota w formie elektronicznej lub pisemnej. Może się również zdarzyć, że zamiast kwoty będzie wypisana konkretna usługa, na jaką został on wystawiony oraz miejsce, gdzie można go wykorzystać.

Podatnik VAT – czyli jak zrozumieć ustawową definicję?

Zawarta w ustawie o VAT definicja podatnika jest kluczem do zrozumienia, jakie podmioty są zobowiązane do rozliczania i płacenia podatku VAT w Polsce.
Zgodnie z artykułem 15 ustawy o VAT podatnikiem VAT jest każda osoba fizyczna, prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, która samodzielnie prowadzi działalność gospodarczą, niezależnie od celu czy rezultatu tej działalności.
Zatem w zasadzie podatnikiem może być każdy samodzielny podmiot prawny, niezależnie od jego formy organizacyjno-prawnej. Do podatników mogą należeć zarówno wielkie korporacje, jak i niewielkie przedsiębiorstwa, włącznie z osobami prowadzącymi jednoosobową działalność gospodarczą.
Działalność gospodarcza jest określona w przepisach dotyczących podatku VAT jako wszelka działalność wykonywana przez producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje również dodatkowo czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły do celów zarobkowych.

O prezentach o małej wartości oraz próbkach, czyli o „darowiznach”, od których nie zapłacisz VAT

Na gruncie podatku VAT jeśli ktoś przekazuje innej osobie jakieś towary za darmo, to od tej czynności (tzw. nieodpłatnego wydania) czasem trzeba zapłacić VAT a czasem nie podlega ona opodatkowaniu VAT. Do tych drugich, o których będzie mowa w tym artykule, zaliczane są prezenty o małej wartości (art. 7 ust. 3 i 4 ustawy o VAT) oraz próbki (art. 7 ust. 7 ustawy o VAT), pod warunkiem jednak, iż wydanie tych rzeczy ma związek z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą.

Prezenty o małej wartości – czym one są?

Zgodnie z uregulowaniami ustawy o VAT, pod pojęciem prezentów o małej wartości rozumie się towary przekazywane przez podatnika jednej osobie:

o łącznej wartości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 100 zł (bez VAT), jeżeli podatnik prowadzi ewidencję pozwalającą na ustalenie tożsamości obdarowanych osób,
których przekazania nie ujęto w ww. ewidencji, jeżeli jednostkowa cena nabycia towaru (bez VAT), a gdy nie ma ceny nabycia, jednostkowy koszt wytworzenia, określone w momencie przekazywania towaru nie przekraczają 20 zł (bez VAT).

Co podlega opodatkowaniu VAT, czyli zasady warte poznania i wyjątki potwierdzające regułę

Jeżeli chodzi o podatki – w tym również o VAT – to jednym z podstawowych i niezbędnych pytań, jakie często zadają sobie podatnicy to „co podlega opodatkowaniu”? Przedmiot opodatkowania w VAT został określony m.in. w art. 5 ustawy o VAT. Tam właśnie można odnaleźć katalog transakcji, od przeprowadzenia, których należy płacić VAT. Zgodnie z nim, opodatkowaniu VAT podlegają:
odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (UWAGA! O tych rodzajach transakcji będzie mowa w niniejszym wpisie);
eksport towarów;
import towarów na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju;
wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

W niniejszym wpisie uwagę skierujemy na czynności wskazane w punkcie 1, czyli odpłatną dostawę towarów i usług. Pozostałe transakcje opiszemy w kolejnych wpisach i przybliżymy ich specyfikę.

Kalejdoskop podatkowy – czyli co w podatkach piszczy

Podatki to nie wymysł współczesnych czasów. Podatki istnieją od ponad 4000 lat przed naszą erą i stanowią obciążenie finansowe podatników (kiedyś poddanych) na rzecz państwa (kiedyś królestwa/monarchy). Początkowo były dobrowolne, ale z czasem stały zwyczajowe, by wreszcie stać się obowiązkiem. Charakter daniny jakim były podatki też ulegał zmianie na przestrzeni wieków w zależności od grupy społecznej               i potrzeb. Początkowo pobierano je w naturze: zbiory rolne (rolnicy), wyroby rzemieślnicze (rzemieślnicy), daniny…

VAT compliance – czyli co to za usługa i kto może z niej skorzystać?

Podatek od towarów i usług (nazywany także VAT) jest podatkiem konsumpcyjnym, z którym mierzy się większość podatników. W ostatnim okresie zmiany, którym podlega ten podatek, czynią go dla podatników skomplikowanym i wymagającym. Dotyka to przede wszystkim służb księgowych w firmach, które zmuszone są do ciągłego śledzenia kolejnych nowelizacji przepisów. Działy księgowe nie zawsze nadążają za zmianami fundowanymi przez ustawodawcę, dlatego rozwiązaniem jest skorzystanie z usług VAT compliance świadczonych przez kancelarie podatkowe –…