Budynki na cudzym gruncie poza podatkiem minimalnym? – fiskus zmienia zdanie

We wpisie z 9 lipca 2019 r. „Budynki na cudzym gruncie poza podatkiem minimalnym?” informowaliśmy o interpretacji indywidualnej wskazującej na brak obowiązku podatkowego w zakresie podatku minimalnego po stronie podatnika, który wybudował budynek na cudzym gruncie. Wygląda na to, że fiskus zmienia zdanie. W interpretacji z 6 lutego 2020 r., znak: 0111-KDIB1-2.4010.509.2019.1.AW organ podatkowy uznał bowiem, że na dzierżawcy gruntu, na którym zostanie wybudowany budynek komercyjny stanowiący środek trwały dzierżawcy i podlegający przez niego amortyzacji podatkowej, będzie spoczywał obowiązek podatkowy w zakresie podatku minimalnego. Jednocześnie organ podatkowy wskazał, że taki obowiązek nie będzie dotyczyć właściciela gruntu. Zmieniona regulacja podatku minimalnego od 2019 r. zawiera lukę podatkową. Z jednej strony podatek dotyczy środków trwałych w postaci budynków, które m.in. stanowią własność podatnika. Z drugiej strony podstawę opodatkowania ustala się w oparciu o wartość początkową budynku na podstawie ewidencji środków trwałych. Pierwszego elementu nie spełniają dzierżawcy, gdyż pomimo że ponieśli nakłady na budynek na cudzym gruncie, to nie mają do niego prawa własności – zgodnie z zasadami prawa cywilnego. Drugiego elementu nie spełniają natomiast właściciele gruntu, ponieważ budynek nie stanowi ich środka trwałego. Warto dodać, że szczególną regulację przewidziano dla leasingu finansowego. W tym zakresie nie ma wątpliwości, że podatek minimalny obciąża podmiot, który dokonuje odpisów amortyzacyjnych. Aktualne stanowisko fiskusa jest kontrowersyjne. Nie jest bowiem oparte na literze regulacji, a w dużym zakresie uwzględnia wykładnię funkcjonalną. W uzasadnieniu interpretacji z 6 lutego 2020 r. w szczególności powołano się na intencje zmian z uzasadnienia do projektu ustawy. Ponadto wskazano, że przesłanka własności powinna być odczytywana jako własność środka trwałego (tj. w rozumieniu ekonomicznym), a  nie w rozumieniu cywilnoprawnym. Ten argument stoi w sprzeczności z dotychczasową interpretacją pojęcia własności na gruncie podatków dochodowych. W konsekwencji tych kontrowersji można oczekiwać, że interpretacja zostanie uchylona na poziomie sądów administracyjnych. Nie da się jednocześnie wykluczyć utrzymania nowego stanowiska fiskusa w stosunku do przyszłych spraw, co może prowadzić do sporów sądowych.