APA sposobem na ograniczenie możliwości odliczenia wydatków na wartości niematerialne i prawne

1 stycznia 2018 roku weszła w życie nowelizacja ustawy o CIT, a wraz z nią istotna zmiana w zakresie ograniczenia możliwości zaliczenia wydatków na wartości niematerialne i prawne do kosztów uzyskania przychodów. Zmiana ta będzie miała poważne konsekwencje dla podatników i prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, ale nie wszystkie drogi do odliczania tej kategorii wydatków są zamknięte.

Zgodnie z ustawą o CIT, od 1 stycznia 2018 r. podatnicy zobowiązani są do wyłączenia z kosztów uzyskania przychodu wydatków poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych na różnego rodzaju usługi, m.in. doradcze, a także opłaty i należności za korzystanie z wartości niematerialnych i prawnych, czy związane z przeniesieniem ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek. Wyłączeniu będą podlegały wydatki przekraczające łącznie w roku podatkowym wartość 3 mln PLN + 5% EBITDA od nadwyżki ponad tę wartość.

Jest to zmiana z pewnością niekorzystna dla podatników, bo oczywistym jest, że korzystanie z usług wewnątrzgrupowych i ponoszenie opłat licencyjnych dotyczących technologii i znaków towarowych jest niezbędne dla prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorców. Poziom negatywnego jej wpływu zależy niewątpliwie od stopnia zaangażowania wartości niematerialnych w prowadzony biznes, ale w bardzo wielu sektorach jest to istotne zagadnienie.

Ustawa o CIT w przewiduje możliwość zaliczania całości wydatków na wartości niematerialne i prawne do kosztów uzyskania przychodu tylko w jednej sytuacji – w przypadku zawarcia przez podatnika uprzedniego porozumienia cenowego z Szefem KAS (APA). Stosowanie tej regulacji zostało wyłączone w odniesieniu do kosztów ponoszonych w ramach realizowanych przez podatników transakcji objętych zakresem porozumienia cenowego. Ponadto, warto podkreślić, że poza korzyścią wynikającą z możliwości odliczenia całości kosztów, porozumienie cenowe stanowi efektywny sposób zmniejszenia ryzyka podatkowego w zakresie cen transferowych. Zatwierdzona przez Szefa KAS w ramach porozumienia metoda kalkulacji ceny w transakcji z podmiotem powiązanym nie będzie mogła być zakwestionowana przez organy podatkowe w okresie obowiązywania porozumienia. Dodatkowo, nowelizacja zwalnia podatników z obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych dla transakcji objętych porozumieniem.

Porozumienie cenowe co prawda nie jest tanie – opłata przewidziana za jego zawarcie kształtuje się w przedziale od 5 000 zł do 200 000 zł – należy jednak mieć na uwadze, że koszty związane z kontrolą podatkową i doszacowaniem dochodu przez organy podatkowe mogą być znacznie wyższe.

Warto wspomnieć, że aktualnie w Ministerstwie Finansów trwają prace nad uproszczoną procedurą zawierania APA dla transakcji wymienionych w art. 15e znowelizowanej ustawy o CIT. Uproszczona procedura ma być krótsza, wniosek będzie mniej skomplikowany, a opłata za złożenie wniosku niższa niż obecnie.

Biorąc pod uwagę korzyści wynikające z zawarcia uprzedniego porozumienia cenowego, w tym możliwość odliczenia całości wydatków poniesionych na wartości niematerialne, warto zaczekać do momentu wydania przepisów w zakresie nowej, uproszczonej procedury i rozważyć możliwość złożenia wniosku o APA.