Analizy cen transferowych – sprawdź, czy Twój benchmark Cię chroni cz.1

Obowiązki dokumentacyjne z obszaru cen transferowych w Polsce, w tym również w zakresie obowiązku sporządzania analiz cen transferowych, na przestrzeni lat istotnie ewaluowały. O ile do końca 2016 r. podatnicy nie byli zobligowani do przygotowywania analiz rynkowych, uzasadniających rynkowość stosowanych warunków transakcyjnych, tak od 2017 r. obowiązek ten, dla wybranych podatników, został wprowadzony do przepisów. Od 1 stycznia 2019 r. wszyscy podatnicy, objęci obowiązkiem dokumentacyjnym, zobowiązani są do przygotowania dedykowanych analiz cen transferowych, uzasadniających rynkowość stosowanych warunków transakcyjnych.

Analizy są, co do zasady, ważne przez 3 lata. Tym samym większość analiz przygotowywanych po raz pierwszy przez podatników na potrzeby spełnienia obowiązków dokumentacyjnych za rok 2017 lub 2018 traci swoją ważność. To dobra okazja, aby sprawdzić, czy analiza, którą firma posiada dla zrealizowanych transakcji, jest poprawną analizą.

Dlaczego analizy są tak istotne? Czy wystarczy przygotować jakąkolwiek analizę? Jakie są konsekwencje posiadania niepoprawnej analizy? Źle przygotowana analiza może podatników sporo kosztować.

Analizy cen transferowych – krótkie przypomnienie

Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2019 r., analiza cen transferowych jest obowiązkowym elementem każdej lokalnej dokumentacji cen transferowych. Analiza cen transferowych, w zależności od dostępności danych, może zostać przygotowana w formie:
• analizy porównawczej – czyli analizy, w ramach której na podstawie zidentyfikowanych danych porównawczych, określa się rynkowy przedział wskaźników rentowności, cen, stawek prowizji lub innych odpowiednich wielkości
• analizy zgodności – czyli analizy, która, co do zasady, jest przygotowywana w przypadku, gdy sporządzenie analizy porównawczej nie jest właściwe w świetle danej metody weryfikacji cen transferowych lub nie jest możliwe przy zachowaniu należytej staranności. Celem analizy zgodności jest wykazanie, że zawarcie transakcji było uzasadnione biznesowo i że jeśli podmioty byłyby niepowiązane, zawarłyby daną transakcję na analogicznych warunkach.

Analizy cen transferowych w praktyce mogą bazować na danych wewnętrznych, posiadanych przez podatnika, albo na danych zewnętrznych, pochodzących ze specjalistycznych baz danych czy ogólnodostępnych źródeł.

Podstawowym celem analizy cen transferowych, poza wypełnieniem formalnego obowiązku dokumentacyjnego, jest uzasadnienie rynkowości warunków przyjętych w ramach transakcji kontrolowanych.

Czy jakakolwiek analiza cen transferowych wystarczy?

W analizie cen transferowych nie chodzi tylko o formalne wypełnienie obowiązków dokumentacyjnych. „Jakakolwiek” analiza cen transferowych nie spełni swojego zasadniczego celu, jakim jest zabezpieczenie firmy przed negatywnymi skutkami kwestionowania przez organy podatkowe rynkowego charakteru transakcji. Jest to o tyle kluczowe, że w praktyce dyskusja z organami podatkowymi o rynkowości transakcji skupia się właśnie na obronie posiadanej analizy porównawczej. Dlatego tak istotne jest, aby analizie tej poświęcić wystarczająco dużo czasu i uwagi, aby w możliwie największym stopniu zabezpieczała ona interes firmy. To inwestycja w bezpieczeństwo podatkowe, która się opłaca.

Dlaczego tak ważne jest posiadanie jakościowej analizy cen transferowych?

Po pierwsze, poprawnie opracowana analiza cen transferowych daje informację zwrotną w zakresie rynkowości planowanych lub stosowanych warunków transakcyjnych. Jeżeli analiza ta wykaże nierynkowość warunków, wówczas mamy możliwość dokonania odpowiedniej zmiany planowanych lub stosowanych warunków transakcyjnych, aby zapewnić, zgodnie z przepisami, rynkowość transakcji kontrolowanych.

Po drugie, analiza cen transferowych stanowi podstawę do podpisania i złożenia oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych, w którym, od 2019 r., oświadcza się również, że ceny stosowane w transakcjach kontrolowanych odpowiadają cenom rynkowym, tj. są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane. O rynkowości tej powinna świadczyć właśnie poprawnie opracowana analiza cen transferowych. W przypadku, w którym opracowana analiza jest błędna bądź charakteryzuje się niską jakością, istnieje ryzyko negatywnych konsekwencji wynikających z faktu złożenia nieprawidłowego oświadczenia o rynkowości stosowanych cen transferowych i sankcje za złożenie nieprawidłowego oświadczenia sięgających milionów złotych.

Finalnie, analiza cen transferowych, razem z dokumentacją, weryfikowana jest przez organy w trakcie kontroli podatkowej. W sytuacji, w której analiza cen transferowych jest jakościowa, opracowana zgodnie z praktyką, uzasadniająca rynkowość stosowanych warunków transakcyjnych, wówczas ryzyko doszacowania po stronie organów kontrolujących jest ograniczone. Nawet w sytuacji, w której z jakichś względów organy kontrolujące podważą posiadaną przez firmę analizę, w praktyce szansa na wygraną w sądzie jest większa w porównaniu z sytuacją, w której posiadana przez firmę analiza jest niskiej jakości. Natomiast w sytuacji, w której firma przedstawia organom analizę cechującą się niską jakością, organy kontrolujące mogą podważyć taką analizę, przeprowadzając własną analizę. W sytuacji, w której analiza cen transferowych, opracowana przez organy kontrolujące, wykaże nierynkowość stosowanych warunków transakcyjnych, organy doszacowują dochód (stratę) na danej transakcji. Wówczas, przy niskiej jakości analizie, szanse na wygraną w sądzie są mniejsze.

Warto również mieć na uwadze, że tematyka cen transferowych z roku na rok cieszy się coraz większym zainteresowaniem organów, a same organy podatkowe są coraz bardziej kompetentne w zakresie jej weryfikacji. To sprawia, że kontrola ze strony organu nie ogranicza się już jedynie do zweryfikowania faktu posiadania samej analizy, ale do szczegółowej weryfikacji m.in. przyjętej strategii selekcji, wybranych danych porównawczych, czy dokonanych korekt porównywalności.
W naszej praktyce spotkaliśmy się z kontrolami, w ramach których organy kontrolujące kwestionowały np. poszczególne podmioty, zaakceptowane jako porównywalne do próby, i wynikało to z błędów, jakie podatnik popełnił przygotowując analizę porównawczą.

Analizując powyższe, bez cienia wątpliwości można wnioskować, że jakościowa analiza cen transferowych niesie za sobą szereg korzyści. Analiza cen transferowych, zgodnie z przepisami, zasadniczo pozostaje ważna przez 3 lata. Tym samym raz przygotowana, jakościowa analiza cen transferowych, może być, co do zasady, wykorzystywana przez okres 3 lat. Tym samym, jakościowa analiza cen transferowych stanowi inwestycję nie na 1 rok, ale na 3 lata. Jest to więc inwestycja, która na pewno nie przyniesie strat.

Na co zwrócić uwagę przy analizach cen transferowych

Analizy cen transferowych, czy to analizy porównawcze czy analizy zgodności, w zależności od dostępności danych czy specyfiki transakcji, mogą przyjmować różne formy. Jakie błędy w trakcie opracowywania analiz cen transferowych pojawią się najczęściej?

#WIĘCEJ na ten temat w kolejnym wpisie na blogu „Trochę o powiązaniach”.

O jakich terminach należy pamiętać, dlaczego wyniki analiz cen transferowych mają tak duże znaczenie, jakie są praktyczne problemy, z którymi mierzą się podatnicy, jak uwzględnić wpływ pandemii w rozliczeniach wewnątrzgrupowych oraz jak uwzględnić wpływ COVID-19 w ramach analiz cen transferowych będziemy mówić też podczas bezpłatnego webinarium 12 października. Zapraszamy do rejestracji!