Analiza rynkowości pożyczek wewnątrzgrupowych – o czym warto pamiętać?

Organy podatkowe podczas kontroli często szczegółowo weryfikują zasadność zwiększenia / zmniejszenia oprocentowania pożyczek w odniesieniu do wyników przeprowadzonych analiz porównawczych. Może się zdarzyć, że nowo ustalone oprocentowanie w pożyczce wewnątrzgrupowej zostanie uznane za nierynkowe, co umożliwia szacowanie dochodu podatnika.

Właśnie do takiego sposobu postępowania organów, odwołuje się wyrok WSA w Białymstoku[1].

Czy pełny przedział z analizy porównawczej jest na pewno bezpieczny?

Spółka w ramach kontroli przedłożyła analizę porównawczą. Jednak ustalony poziom oprocentowania pożyczki nie mieścił się w przedziale międzykwartylowym wskazanym w analizie, lecz oscylował blisko górnego ekstremum. W opinii organów taka sytuacja świadczyła o tym, iż istniejące powiązania wpłynęły na warunki udzielonego finansowania. Ponadto spółka nie wyjaśniła w dokumentacji cen transferowych, dlaczego uznała pełny przedział uzyskanych wyników za porównywalny w odniesieniu do badanej transakcji.

Zdaniem organu, podatnik przeszacował stratę podatkową, która wynikła z wypłaty odsetek od pożyczek uzyskanych od powiązanych podmiotów.

Co istotne, ani Wytyczne OECD ani polskie przepisy nie dostarczają jednoznacznej odpowiedzi na wątpliwości związane z pytaniem, czy każda wartość z pełnego przedziału wyników odzwierciedla wartość rynkową. Z jednej strony nie wykluczono możliwości uznania pełnego przedziału wyników za przedział wyników rynkowych. Jednak równocześnie w wytycznych wskazano na ryzyko wystąpienia niedoskonałości, które mogą zaburzyć pełną porównywalność transakcji.

Warto zwrócić uwagę, że znaczna większość krajów członkowskich OECD stosuje przedział międzykwartylowy, równocześnie wskazując, że pełny przedział wyników uwzględniany jest w wyjątkowych sytuacjach.

Czy każda analiza obroni podatnika?

Analiza porównawcza finansowania wewnątrzgrupowego jest procesem złożonym i pociąga za sobą konieczność stosowania wielu kryteriów i korekt, istotnych z punktu widzenia rynkowości takiej transakcji.

Podczas przeprowadzania analizy należy zwrócić szczególną uwagę na wybór kryteriów selekcji, które mają istotny wpływ na wynik analizy i powinny odzwierciedlać cechy ekonomiczne badanej transakcji.

Mając na uwadze powyższe, precyzyjny dobór kryteriów do analizy porównawczej dla transakcji pożyczkowych powinien obejmować w szczególności:

• rating kredytowy pożyczkobiorcy,
• datę zawarcia i termin zapadalności transakcji,
• rodzaj instrumentu finansowego,
• kwotę, cel oraz zabezpieczenie pożyczki,
• walutę pożyczki,
• warunki zabezpieczenia pożyczki,
• branżę, w której prowadzi działalność pożyczkobiorca.

W analizowanej sprawie organ zakwestionował stanowisko podatnika dotyczące rynkowości oprocentowania pożyczki, zwracając uwagę na to, że przyjęte kryteria nie mogą być uznane za doskonałe, choćby ze względu na ograniczoną ilość danych. Wskazał ponadto na niedostateczne uwzględnienie kryterium terminu zapadalności transakcji, brak uwzględnienia kwestii zabezpieczenia pożyczki oraz wartości kapitału pożyczki.

W kontekście wyroku warto więc dokonać przeglądu posiadanych analiz porównawczych pod kątem uwzględnienia ww. kryteriów oraz uzasadnienia zastosowanego wyniku / przedziału z analizy.

Co istotne, analiza porównawcza powinna również uwzględniać wpływy ekonomiczne i geopolityczne, które w ostatnich latach są zauważalne. W związku z tym, może się okazać, że aktualizacja analizy może się okazać konieczna wcześniej niż po upływie 3 lat.

Podsumowanie

W trakcie przygotowania analizy porównawczej dla wewnątrzgrupowego finansowania zachęcamy, aby dążyć do identyfikacji takich transakcji, które charakteryzują się kryteriami najbardziej porównywalnymi do badanej transakcji. Jedynie rzetelna analiza, przeprowadzona zgodnie z polskimi przepisami i Wytycznymi OECD, wskaże właściwy rynkowy przedział oprocentowania dla realizowanej transakcji finansowania wewnątrzgrupowego.

Zachęcamy w tym obszarze do skorzystania z naszego wsparcia: