Analiza cen transferowych obowiązkowa dla wszystkich?

Analiza porównawcza, analiza danych porównawczych, benchmark, analiza benchmarkingowa, opis zgodności – różne pojęcia, ale jeden cel – weryfikacja rynkowego charakteru ceny transferowej. W terminologii wprowadzonej nowymi przepisami pojawia się nowa definicja – analiza cen transferowych, co ujednolica dotychczas stosowane pojęcia i obejmuje analizę porównawczą oraz analizę zgodności.

W ustawie wyodrębniono analizę cen transferowych jako osobny element dokumentacji cen transferowych. Ustawodawca zwrócił w ten sposób uwagę na rangę analizy, podkreślając, że stanowi ona kluczowy element Local file.

Zgodnie z przepisami, które wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2019 r., analiza cen transferowych będzie obowiązkowym elementem każdej lokalnej dokumentacji cen transferowych. Wyjątek stanowić będą transakcje objęte tzw. safe harbour, przy spełnieniu ściśle określonych kryteriów. Temat ten przybliżymy Państwu w odrębnym wpisie.

W porównaniu do przepisów obowiązujących w ubiegłym roku, znika zatem próg generujący obowiązek w zakresie sporządzenia analizy porównawczej. Teraz wszyscy podatnicy, którzy realizują transakcje przekraczające na sztywno określone progi transakcyjne, o których pisaliśmy TU, będą musieli zmierzyć się z wyzwaniem, jakim jest sporządzenie analizy porównawczej.

Czy nowe przepisy w zakresie analiz porównawczych wprowadzają rewolucję?

Nie jest to rewolucja. Jest to raczej umocowanie podstawowej roli dokumentacji cen transferowych, jaką jest udowodnienie rynkowego charakteru cen. Jest oczywiście kilka kwestii, na które warto zwrócić uwagę. Cel analizy i elementy raportu pozostały w dużej mierze niezmienione. Wprowadzono jednak kilka elementów, które mogą mieć znaczący wpływ na czasochłonność procesu przygotowania analiz.

1. Pierwszy krok – analiza danych wewnętrznych

Projektowane rozporządzenie stawia podatnikom wymóg odniesienia się do możliwości (lub jej braku) sporządzenia analizy porównawczej w oparciu o dane wewnętrzne. Oznacza to, że podatnicy będą musieli obowiązkowo, w pierwszej kolejności, zweryfikować możliwość sporządzenia analizy wewnętrznej. W przypadku realizowania transakcji zarówno z podmiotami powiązanymi, jak i podmiotami niezależnymi, pojawia się możliwość przeprowadzenia analizy wewnętrznej. Wymaga to jednak zachowania ścisłych kryteriów porównywalności, a te w praktyce niezbyt często są wystarczające, a wykonanie analizy w oparciu o dane wewnętrzne okazuje się niemożliwe. Zgodnie z nowymi przepisami, w raporcie z przeprowadzonej analizy porównawczej będzie trzeba zamieścić informacje o rezultacie takiej weryfikacji poprzez wskazanie możliwości wykorzystania danych wewnętrznych (i ich ewentualne wykorzystanie) lub ich odrzuceniu wraz z wyjaśnieniem przyczyn podjętej decyzji. Z pewnością związane to będzie z dodatkowym nakładem pracy.

2. Ułatwienia dla organów, ale czy także dla podatników?

Obowiązkowe ma być także przedstawienie danych wykorzystanych do przeprowadzenia analizy porównawczej w formie arkusza kalkulacyjnego w wersji edytowanej, umożliwiającej organom podatkowym sortowanie, grupowanie danych itp.

Pamiętajmy, że rozporządzenie w finalnej wersji nie zostało jeszcze opublikowane. Ukazały się natomiast raporty z konsultacji publicznych do projektu rozporządzenia dotyczącego dokumentacji cen transferowych, które mogą Państwo znaleźć TU.

Kilka podmiotów biorących udział w konsultacjach publicznych zgłosiło wątpliwości w kwestii wymogu prezentowania danych wykorzystywanych do przeprowadzenia analizy porównawczej w formie elektronicznej. Zwracano uwagę na wykraczanie poza standardy międzynarodowe, potencjalne problemy techniczne w pozyskaniu danych od podmiotów powiązanych czy też fakt narzucenia podatnikom formy prezentacji danych.

Niestety Ministerstwo Finansów nie zgodziło się z uwagami zgłoszonymi w ramach konsultacji publicznych. Jednoznacznie wskazano, że ma to na celu ułatwienie organom podatkowym przeprowadzenia weryfikacji danych podczas kontroli poprzez możliwość edycji danych (sortowanie, grupowanie), a także dokonywania obliczeń.

3. Jaka ma być forma analizy zgodności?

W projekcie rozporządzenia dot. elementów dokumentacji cen transferowych znalazły się dosyć szczegółowe informacje odnoszące się do zakresu raportu w sytuacji stosowania w transakcji metody wyceny. Podmioty biorące udział w konsultacjach publicznych prosiły o dodatkowe wyjaśnienia dotyczące analizy zgodności w innych przypadkach. Ministerstwo wskazało jedynie, że analiza zgodności ma zostać sporządzona w sposób pozwalający na wykazanie zgodności warunków, jakie ustaliby między sobą podmioty niepowiązane. Dzięki temu podatnicy mają mieć większą swobodę i bardziej elastyczne podejście w sporządzaniu analizy zgodności.

4. Analizy porównawcze dla transakcji finansowych

Największe zmiany odczują podatnicy, którzy do tej pory nie byli zobowiązani do sporządzania analiz porównawczych. W nowych przepisach wskazano wprost sposób określania wartości transakcji finansowych. O ile do tej pory, kwestia ustalenia wartości transakcji w przypadku np. gwarancji, była niejednoznaczna i w praktyce często jako wartość transakcji wskazywano tylko prowizję, o tyle teraz jednoznacznie wskazano, że wartość transakcji ma być określona w oparciu o wartość gwarancyjną. W praktyce wielu podatników przekroczy progi dla transakcji finansowych, które w rezultacie zostaną objęte obowiązkiem dokumentacyjnym (a więc również obowiązkiem sporządzenia analizy porównawczej). Co prawda wprowadzono tzw. safe harbour, ale jedynie dla pożyczek, kredytów i obligacji. Transakcje związane z gwarancją, cash poolingiem czy lokatami nie będą miały taryfy ulgowej.

Kluczowa rynkowość transakcji

Warto przy tym pamiętać, że w nowym oświadczeniu o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych będzie trzeba wskazać, że transakcje realizowane były na warunkach rynkowych. Z kolei informacja o cenach transferowych (TP-R), która zastąpi CIT-TP, będzie wymagała dokładnego wskazania wyników przeprowadzonej analizy (czyli np. wartości przedziału międzykwartylowego), a także poziomu rzeczywistej rentowności zrealizowanej na danej transakcji.

Zatem analiza cen transferowych musi być sporządzona w sposób rzetelny i  musi zawierać niepodważalne dane i argumenty potwierdzające rynkowość transakcji.