Aktualizacja projektu przepisów o CBAM

W związku z osiągniętym 14 grudnia 2022 r. wstępnym porozumieniem pomiędzy Komisją Europejską a Parlamentem Europejskim w zakresie granicznego podatku węglowego (CBAM), nastąpiły zmiany w projekcie regulacji dotyczące rozszerzenia katalogu towarów objętych przepisami oraz terminem ich obowiązywania. Zgodnie z obecnym projektem przepisy w zakresie sprawozdawczości będą obowiązywać od 1 października 2023 r.

Katalog towarów

Jak już wcześniej wspominaliśmy CBAM będzie obejmował wiele kategorii towarów, w szczególności cement, energię elektryczną, nawozy, żelazo i stal, aluminium. Grudniowe uzgodnienia rozszerzyły ten katalog o:

• wodór (CN 2804 10 000),
• wkręty, śruby, nakrętki, wkręty do podkładów, haki gwintowane, nity, zawleczki, przetyczki, podkładki (włącznie z podkładkami sprężystymi) i podobne artykuły z żeliwa lub stali (CN 7318),
• pozostałe artykuły z żeliwa lub stali (CN 7326),
• konstrukcje z aluminium i części takich konstrukcji (CN 7610,
• zbiorniki, cysterny, kadzie i podobne pojemniki z aluminium (CN 7611 – 7613),
• splotki, kable, taśmy plecione i temu podobne, z aluminium, nieizolowane elektrycznie (CN 7614),
• pozostałe artykuły z aluminium sklasyfikowane w dziale CN 7616.

W trakcie okresu przejściowego obowiązki sprawozdawcze będą dotyczyły podmiotów importujących wskazane produkty. Niemniej Komisja przed zakończeniem okresu przejściowego dokona oceny zakresu obowiązywania CBAM i być może zdecyduje się na jego powiększenie o inne kategorie produktów m.in. chemikalia organiczne i polimery.

Należy również pamiętać, że docelowo (do 2030 r.) podatkiem węglowym mają zostać objęte wszystkie produkty sklasyfikowane w unijnym systemie handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS).

Od kiedy CBAM zacznie obowiązywać?

Pierwotnie przepisy CBAM miały obowiązywać od 1 stycznia 2023 r. w zakresie obowiązków sprawozdawczych. Zgodnie z najnowszą wersją przepisów, będą one obowiązywały od 1 października 2023 r. Rozpocznie się wtedy okres przejściowy, w trakcie, którego przedsiębiorcy będą zobowiązani do przygotowywania sprawozdań dotyczących przywozu towarów objętych reżimem CBAM – potrwa on do 31 grudnia 2025 r.

Po zakończeniu okresu przejściowego podmioty będą zobligowane do zapłaty podatku węglowego zgodnie z liczbą posiadanych certyfikatów.

Wniosek o autoryzację importera

Od 31 grudnia 2024 roku importer ustanowiony w kraju UE będzie zobligowany do złożenia wniosku o status autoryzowanego deklarującego jeszcze przed importem danych towarów. Zaktualizowane przepisy dają również możliwość zawnioskowania o status autoryzowanego deklarującego przez pośrednika reprezentującego przedsiębiorcę w sprawach celnych.

Należy również pamiętać, że wniosek powinien zostać złożony przez pośrednika celnego również w przypadku importerów ustanowionych poza terytorium UE.

Certyfikaty CBAM a emisje pośrednie

Nowe rozporządzenie CBAM zostało rozszerzone o emisje wbudowane w wyroby. Emisjami pośrednimi projektowane przepisy nazywają emisje powstające w wyniku wytwarzania energii elektrycznej wykorzystywanej do produkcji towarów, do których ma zastosowanie CBAM. Zgodnie z nowymi przepisami po okresie przejściowym i w przypadku pojawienia się kosztów finansowych związanych z CBAM, obowiązkiem importerów będzie nabywanie certyfikatów CBAM w ilości, która będzie odpowiadać zarówno emisjom bezpośrednim, jak i pośrednim w odniesieniu do określonych towarów.

Prace nad CBAM trwają

Aby CBAM wszedł w życie, Organy UE nadal muszą jeszcze osiągnąć kompromis w zakresie stopniowego wycofywania bezpłatnych uprawnień przydzielanych sektorom przemysłu objętym CBAM, ustanowionych dyrektywą w sprawie EU ETS. Nadal również przedmiotem dyskusji są właściwe rozwiązania dotyczące kwestii ograniczenia potencjalnej ucieczki emisji związanej z wywozem w kontekście zapewnienia efektywności gospodarczej, integralności środowiskowej oraz zgodności mechanizmu CBAM z zasadami WTO.

Niezależnie od statusu prac warto monitorować proces kształtowania się regulacji CBAM i przygotowywać łańcuchy dostaw na jego wprowadzenie.