Nie każda zaległość podatkowa wyklucza możliwość korzystania z uproszczonej procedury importowej

Obciążenia związane z VAT stanowią istotny element mogący mieć wpływ na płynność finansową przedsiębiorców. W zależności od struktury biznesowej i charakteru dokonywanych transakcji, podatek VAT to kwota istotnego obciążenia lub tymczasowej nadwyżki, którą przedsiębiorca może obracać (przy założeniu, że nie otrzymuje zapłaty w podzielonej płatności na rachunek VAT). Neutralność podatku VAT wspierają także przewidziane ustawą uproszczenia, z których warunkowo mogą skorzystać podatnicy.

Jednym z takich mechanizmów jest uproszczona procedura importowa przewidziana w art. 33a ustawy o VAT. Pozwala na rozliczenie podatku należnego VAT z tytułu importu bezpośrednio w deklaracji podatkowej, bez konieczności jego wpłaty do urzędu. Dzięki temu, podatnik nie „zamraża” kwoty VAT.

Aby korzystać z uproszczonej procedury importowej, podatnik musi spełniać szereg warunków. Jednym z nich jest brak zaległości we wskazanych w ustawie należnościach publiczno-prawnych. Podatnik wykazuje brak zaległości poprzez złożenie co 6 miesięcy stosownego zaświadczenia lub – zrównanego z nim – oświadczenia podatnika.

Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Oświadczenie to ma charakter oświadczenia wiedzy, a nie woli i składane jest przez osoby uprawnione do reprezentacji podatnika. Co istotne, oświadczenie takie nie może zostać złożone przez prokurenta (por. wyrok WSA w Gdańsku I SA/Gd 1611/15).

W środowisku dynamicznie zmieniającego się prawa nieustannie pojawiają się przepisy nakładające na przedsiębiorców dodatkowe obowiązki, w tym należne opłaty czy podatki. Może się zatem okazać, iż spółka podlegała obowiązkowi zapłaty konkretnego podatku i posiada zaległości w jego wpłatach. Czy wówczas złożenie przez członków zarządu oświadczenia na potrzeby uproszczonej procedury importowej będzie poświadczeniem nieprawdy? Odpowiedź na to pytanie jest kluczowa, gdyż to na członkach zarządu spoczywa odpowiedzialność karna – odpowiedzialność osobista – w przypadku złożenia oświadczenia niezgodnego z prawdą.

Warto jednakże pamiętać, że art. 33a ustawy o VAT wyraźnie odwołuje się do limitów zaległości we wpłatach składek na ubezpieczenie społeczne oraz we wpłatach poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa. Oświadczenie o braku zaległości dotyczy zatem wyłącznie zaległości w ZUS i w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa. A nie wszystkie podatki wpływają choćby w części do budżetu państwa.

Możemy wyróżnić należności wpływające wyłącznie do budżetu państwa lub wyłącznie do budżetu samorządu (podatki lokalne) oraz takie, z których wpływy są dzielone pomiędzy państwo i samorządy.

Art. 111 ustawy o finansach publicznych zawiera katalog podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetu państwa. Dochodami budżetu państwa są m.in. podatki i opłaty, lecz wyłącznie w części, w której nie stanową dochodów jednostek samorządu terytorialnego, przychodów państwowych funduszy celowych oraz innych jednostek sektora finansów publicznych.

Podatkami stanowiącymi dochód budżetu państwa są m.in. podatek VAT, podatek akcyzowy, podatek od gier czy zryczałtowany podatek dochodowy od osób fizycznych. Natomiast na przykład podatek od nieruchomości, podatek rolny czy podatek leśny stanowią wyłącznie dochód samorządu gminy. Wpływy z podatku PIT czy CIT są dzielone i wpływają zarówno do budżetu państwa oraz samorządów.

Może się zatem okazać, że pomimo posiadania przez podatnika zaległości w zapłacie podatku, możliwe jest złożenie zgodnego z prawdą oświadczenia w trybie art. 33a ustawy o VAT i utrzymanie prawa do korzystania z uproszczonej procedury importowej. Charakter należności i kwalifikacja danego podatku wynika bezpośrednio z ustawy nakładającej daną daninę.

Konieczna jest zatem każdorazowa analiza przepisów szczególnych mających zastosowanie w danym stanie faktycznym. Są sytuacje, w których tymczasowe non-compliance nie pozbawi nas prawa do stosowania uproszczonej procedury importowej, jednocześnie nie narażając osób odpowiedzialnych na popełnienie przestępstwa.