Transakcje finansowe – ryzyko nierynkowych warunków w cenach transferowych

Czym są transakcje finansowe w kontekście cen transferowych?

Transakcje finansowe to operacje między podmiotami powiązanymi, obejmujące pożyczki, kredyty, gwarancje finansowe, emisje obligacji oraz inne instrumenty finansowe. Wśród transakcji realizowanych między podmiotami powiązanymi jest to najczęściej występująca kategoria transakcji.

 Warunki transakcji finansowych powinny odzwierciedlać rynkowe realia, aby uniknąć ryzyka doszacowania dochodu przez organy podatkowe. Dlatego właściwe ustrukturyzowanie,  wycena a na końcu udokumentowanie transakcji finansowych na potrzeby cen transferowych są kluczowym aspektem dla firm realizujących takie transakcje z podmiotami powiązanymi.

Jakie ryzyka wiążą się z nierynkowymi warunkami transakcji finansowych?

Nierynkowe warunki w transakcjach finansowych mogą wynikać z błędnych założeń dotyczących – co ważne – nie tylko wysokości oprocentowania – lecz także braku zabezpieczeń lub niewłaściwej oceny ryzyka. Kluczowe zagrożenia to:

• Nieprawidłowe wynagrodzenie – zbyt wysokie lub zbyt niskie oprocentowanie w transakcjach między podmiotami powiązanymi może prowadzić do doszacowania dodatkowego dochodu do opodatkowania przez organy podatkowe (np. poprzez zmniejszenie kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenie przychodów podatkowych).
• Brak rynkowego uzasadnienia dla udzielenia danego finansowania, brak harmonogramu spłat, brak adekwatnej reakcji finansującego w przypadku braku spłat przez podmiot powiązany – jeśli podmioty powiązane nie posiadają uzasadnienia biznesowego dla udzielenia  finansowania w danej wysokości, na dany okres, z danym haromonogramem spłaty – może to rodzić ryzyko zakwestionowania warunków takiego finansowania przez organy podatkowe i uznania, że na takie warunki nie zgodziłyby się podmioty niepowiązane. W skrajnym przypadku organ podatkowy może nawet stwierdzić, że dana transakcja nie jest np. transakcją pożyczki, ale dokapitalizowaniem spółki przez wspólnika, i na podstawie tej nowej transakcji dostosować zobowiązania podatkowe tych podmiotów.
• Nieprawidłowa wycena ryzyka kredytowego – ustalanie warunków finansowych bez analizy rzeczywistego ryzyka związanego np. z niewypłacalnością kontrahenta czy też występowaniem opóźnień w regulowaniu przez niego zobowiązań  może również  prowadzić do podważenia rynkowego charakteru transakcji. Organ podatkowy może np. stwierdzić, że podmioty niepowiązane w porównywalnych warunkach nie zgodziłyby się na naliczanie odsetek bez ich kapitalizacji w określonych okresach i na tej podstawie dostosować zobowiązania podatkowe podmiotów uczestniczących w transakcji.
• Nieodpowiednie zabezpieczenia – brak stosownych zabezpieczeń w transakcjach wewnątrzgrupowych lub nieuwzględnienie istnienia zabezpieczeń np. w wycenie danej transakcji finansowej również może być w niektórych przypadkach uznane za nierynkowe i prowadzić do negatywnych konsekwencji podatkowych. Przykładem takiej sytuacji jest np. sytuacja, gdy firma udziela dużego finansowania swojemu podmiotowi powiązanemu bez standardowych gwarancji, co w warunkach rynkowych byłoby nieakceptowalne.

Konsekwencje nierynkowych warunków w transakcjach finansowych obejmują potencjalne doszacowanie dochodu do opodatkowania powiększone o odsetki karne jak i różnego rodzaju sankcje administracyjne, których wartości mogą sięgnąć nawet 41 mln PLN (KKS).

Jak unikać nierynkowych warunków w transakcjach finansowych?

Aby ograniczyć ryzyko w transakcjach finansowych, warto od samego początku stosować zasady rynkowego ustalania cen transferowych. Kluczowe działania w jakich możemy Państwu pomóc to:

• Właściwe ustrukturyzowanie transakcji finansowej tak, aby wszystkie jej warunki (nie tylko oprocentowanie ale np. częstotliwość naliczania, kapitalizacji czy płatności odsetek; częstotliwość spłaty kapitału; warunki postępowania w przypadku braku spłaty zobowiązań w terminie, itp.) były zgodne z warunkami rynkowymi.
• Przygotowanie analizy porównawczej, aby określić rynkowy poziom oprocentowania – w tym przypadku kluczowe jest, aby w analizie uwzględnić wszystkie kryteria porównywalności oraz warunki transakcji, tak, aby analiza porównawcza była realnym narzędziem obrony przed kwestionowaniem rynkowości transakcji.
• Udokumentowanie warunków transakcji – przygotowanie rzetelnej dokumentacji cen transferowych pozwoli w przypadku ewentualnej kontroli na ograniczenie ryzyka skutecznego kwestionowania rynkowości,
• Cykliczny audyt danej transakcji – weryfikacja, czy warunki transakcji nie powinny zostać zmienione w związku np. z istotną zmianą czynników ekonomicznych.

Nie ryzykuj – zadbaj o zgodność swoich transakcji finansowych z zasadą ceny rynkowej i pamiętaj, że rynkowość transakcji finansowej to nie tylko oprocentowanie ale całokształt jej warunków.

***

#WIĘCEJ o rozliczeniach z podmiotami powiązanymi >> link
oraz o ryzykach w cenach transferowych >> link

Zobacz również ceny transferowe >> link