VAT 2025: Dyrektywa SME i jej wpływ na duże firmy

Jak dyrektywa SME zmienia rozliczenia z kontrahentem ?

Ustawa implementująca tzw. dyrektywa SME została podpisana przez Prezydenta RP i opublikowana w dzienniku ustaw. Obecnie procedowany jest akt wykonawczy i zmiany do formularza VAT-R. Sama Dyrektywa 2020/285 dotyczy zmian, których bezpośrednimi beneficjentami są małe i średnie przedsiębiorstwa mające siedzibę w UE. Dzięki zmianom będą mogły korzystać ze zwolnienia podmiotowego w innych państwach UE, oczywiście z zastrzeżeniem rocznego limitu w UE na poziomie 100. tys. EUR i limitów wprowadzanych w poszczególnych państwach UE.

W konsekwencji firmy z siedzibą w innym państwie UE, w tym te dysponujące w Polsce stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej (fixed establishment), dotychczas zarejestrowane w Polsce na VAT będą mogły już w 2025 r. zgłosić się do procedury SME poprzez organ podatkowy właściwy dla ich kraju siedziby. Ministerstwo Finansów wskazuje, że potencjalnie około 6 tys. firm dotychczas zarejestrowanych na VAT w Polsce i wpłacających w Polsce VAT mogłoby już w 2025 r. skorzystać z takiej możliwości.

Skorzystanie z tej procedury i wyrejestrowanie w Polsce (nastąpi to z urzędu po skutecznym potwierdzeniu możliwości skorzystania w Polsce ze zwolnienia podmiotowego) zmieni sposób dotychczasowych rozliczeń z polskimi kontrahentami.

Przede wszystkim podatnik korzystający ze SME w Polsce będzie wystawiał faktury na żądanie i na tych fakturach nie będzie wykazywany VAT. Tak więc odbiorca takiej faktury w Polsce musi przygotować się na zmianę ujmowania faktur zakupowych otrzymywanych dotychczas przez podatnika zarejestrowanego jak „podatnik VAT czynny” z wykazywanym VAT, na fakturę bez VAT. Oczywiście takie faktury powinny być oznaczone indywidualnym numerem identyfikacyjnym (z kodem EX) i wskazaniem podstawy prawnej (art. 113a ustawy o VAT) stąd nabywca dowie się, że zmiana rozliczenia związana jest z korzystaniem przez kontrahenta unijnego z procedury SME w Polsce. Niemniej należy zwłaszcza na początku obowiązywania nowych przepisów zwrócić szczególną uwagę na możliwą zmianę sposobu wystawiania faktur przez kontrahentów UE dokonujących na rzecz polskich firm lokalnych dostaw towarów i usług.

Dyrektywa SME – wpływ na wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Wejście w procedurę SME oznacza również zmiany w zakresie obowiązku i zakresu deklarowania WNT w Polsce. W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia podmiotowego nie deklarują oni WDT w kraju pochodzenia towarów. W takiej sytuacji także polski nabywca nie może zadeklarować WNT w Polsce. Komisja Europejska w Notach Wyjaśniających do SME podkreśla, że odpowiedzialność za to ponosi klient biznesowy, który powinien sprawdzić  status małego przedsiębiorstwa jako podatnika VAT za pośrednictwem aplikacji SME-on-the-Web. Tak więc to polski kontrahent powinien w przypadku zwłaszcza nowych relacji biznesowych każdorazowo de facto weryfikować, czy z tytułu nabycia towarów z UE powinien zadeklarować WNT w Polsce, czy też nie.  Z pomocą ma przyjść portal SME-on-the-Web. Wystarczy mieć nadzieję, że będzie on także potwierdzał, że dana firma ma prawo do korzystania ze zwolnienia SME w ściśle określonym państwie UE. Faktura wystawiana przez unijnego kontrahenta dokumentująca dostawę unijną do Polski może w wielu przypadkach nie zawierać rozstrzygających danych, albo wręcz wprowadzać w błąd polskiego nabywcę (w zdecydowanej większości krajów UE samo WDT nie jest dokumentowane stawką 0 % lecz zwolnieniem z VAT). Oczywiście w przypadku wystawiania faktury przez SME z tytułu dostawy unijnej do Polski powinny znaleźć się odpowiednie adnotacje na fakturze, to jednak nie będzie tak z pewnością zawsze, stąd weryfikacja na portalu UE wydaje się niezbędna.

W przypadku błędnego (nadmiarowego) zadeklarowania WNT podatnik powinien skorygować rozliczenia. Nie powinno jednak dochodzić do sytuacji, w których organ podatkowy podczas kontroli uzna, że należy „pozostawić” rozliczenie na poziomie VAT należnego, a korekcie podlega jedynie VAT naliczony.

Zmiany w imporcie usług dla polskich firm

Z analogiczną sytuacją możemy mieć do czynienia w przypadku importu usług, dla których miejscem opodatkowania jest terytorium Polski. Jeśli usługodawca z innego państwa UE nie zawnioskuje o zwolnienie podmiotowe w Polsce, to wówczas polski nabywca zadeklaruje w Polsce import usług. Jeśli natomiast unijny usługodawca zostanie objęty procedurą SME także w Polsce, to wtedy polski kontrahent nie powinien w Polsce rozliczać importu usług. Podobnie jak w przypadku transakcji towarowych KE wskazuje tu na obowiązki weryfikacyjne leżące po stronie usługobiorcy.

Dowiedz się, jakie zmiany wprowadza Dyrektywa SME 2025 w zakresie VAT i jak wpłyną one na małe i duże firmy w Polsce. Kluczowe informacje o zwolnieniach i nowych obowiązkach.

Chcesz dowiedzieć się, jak przygotować firmę na zmiany VAT 2025? Skontaktuj się z naszym ekspertem ds. VAT już dziś.