Opodatkowanie podatkiem VAT usług świadczonych przez członka grupy VAT na rzecz innego członka grupy VAT

Wyrok WSA w Warszawie z 22 października 2024 r., sygn. III SA/Wa 1476/24.

Czego dotyczyła sprawa?

Sprawa dotyczyła ustalenia czy w przypadku grupy VAT całość wynagrodzenia za świadczenie usług przez jednego członka grupy VAT na rzecz drugiego członka grupy VAT, dla których obowiązek podatkowy powstał po wejściu do Grupy VAT, będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT czy może jednak nie.

Z wnioskiem o wydanie interpretacji indywidulanej wystąpiła Spółka, która wraz z drugą spółką (dalej: Podmiot A) utworzyła Grupę VAT w rozumieniu art. 15a ust. 1 ustawy o VAT. Grupa VAT została zarejestrowana jako podatnik VAT 1 czerwca 2023 r. Przedstawicielem grupy VAT został Podmiot A.

Spółka – w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – świadczyła na rzecz Podmiotu A usługi kurierskie w zakresie przewozu przesyłek. Przedmiotowa usługa – zgodnie z postanowieniami umowy – rozliczana była w rocznych okresach rozliczeniowych, które trwały od 1 lipca do 30 czerwca każdego roku podatkowego.  

W trakcie trwania przyjętego okresu rozliczeniowego, tj. 1 czerwca 2023 r., Spółka i Podmiot A stały się członkami Grupy VAT, w konsekwencji czego utraciły status podatników VAT. Problem powstał w związku z koniecznością rozliczenia przez Spółkę wynagrodzenia otrzymanego od Podmiotu A z tytułu świadczonych usług, dla których obowiązek podatkowy powstał już po utworzenia Grupy VAT, tj. 30 czerwca 2023 r.

Zdaniem Spółki – w okolicznościach przedstawionej sprawy – całość wynagrodzenia należnego od Podmiotu A za usługi realizowane w okresie od 1 lipca 2022 r. do 30 czerwca 2023 r., należało potraktować jak niepodlegające opodatkowaniu podatkiem VAT i udokumentować je notą księgową. Spółka swoje stanowisko argumentowała momentem powstania obowiązku podatkowego dla świadczonej usługi, który przypadł na okres, gdy Spółka  i Podmiot A należały do Grupy VAT. W efekcie powyższego – zdaniem Spółki – dla całości zrealizowanego świadczenia zastosowanie powinien znaleźć art. 8c ust. 1 ustawy o VAT. Zgodnie z tym przepisem dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy VAT nie podlegają opodatkowaniu.

Stanowisko KIS

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (KIS) w interpretacji indywidualnej z 6 maja 2024 r.[1] uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe. Zdaniem KIS usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Podmiotu A do dnia utworzenia Grupy VAT powinny zostać opodatkowane podatkiem VAT na zasadach ogólnych (odpłatne świadczenie usług na rzecz odrębnego podatnika). Z kolei usługi świadczone przez Spółkę na rzecz Podmiotu A od dnia utworzenie Grupy VAT, tj. od 1 czerwca 2023 r. do końca okresu rozliczeniowego, tj. 30  czerwca 2023 r., nie powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8c ust. 1 ustawy o VAT (czynności o charakterze wewnętrznym).

W konsekwencji KIS uznał, że usługi wykonane przez Spółkę na rzecz Podmiotu A w okresie do 31 maja 2023 r. powinny zostać udokumentowane fakturą zgodnie z art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT. Z kolei usługi świadczone w okresie od 1 czerwca 2023 r., jako niepodlegające opodatkowaniu VAT, powinny być dokumentowane fakturą lecz innym dowodem księgowym, np. notą księgową wystawioną przez Spółkę na rzecz Podmiotu A jako czynności o charakterze wewnętrznym.

Wyrok WSA w Warszawie

Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie w wyroku z 22 października 2024 r.[2] zgodził się ze stanowiskiem KIS i oddalił skargę Spółki.

W uzasadnieniu WSA wskazał, że z perspektywy art. 8c ust. 1 ustawy o VAT decydujące znaczenie ma moment realizacji czynności, a nie – zgodnie z podejściem prezentowanym przez Spółkę – moment powstania obowiązku podatkowego. Sąd zwrócił uwagę, że z chwilą zarejestrowania Grupy VAT, spółki wchodzące w skład Grupy VAT tracą status odrębnych podatników i podatnikiem staje się Grupa VAT i to ta zmiana o charakterze podmiotowym – zdaniem WSA – jest decydująca dla możliwości zastosowania art. 8c ust. 1 ustawy o VAT, a nie moment powstania obowiązku podatkowego. Sąd uznał zatem, że brak opodatkowania pomiędzy podmiotami wchodzącymi w skład Grupy VAT odnosi się wyłącznie do takich czynności, które są dokonywane od dnia zarejestrowania Grupy VAT.

Znaczenie dla VAT

Na pierwszy rzut mogłoby się wydawać, że zawiązanie Grupy VAT nie przerywa momentu powstania obowiązku podatkowego w przypadku usług świadczonych długoterminowo, co wydaje się zasadne chociażby z tego względu, że znaczenie powinien mieć stan prawny obowiązujący na moment powstania obowiązku podatkowego. Okazuje się jednak, że nie dotyczy to Grupy VAT, bowiem tutaj – zgodnie z podejściem prezentowanym przez WSA w Warszawie – zakres opodatkowania należy ustalić odrębnie dla okresu przed powstaniem Grupy VAT (opodatkowanie) i po powstaniu Grupy VAT (brak opodatkowania)

Rozstrzygnięcie WSA ma o tyle istotne znaczenie, że dotyczy „instytucji” Grupy VAT, która w Polsce cały czas się kształtuje, ta samo jak kształtuje się wykładnia przepisów prawa materialnego dotycząca opodatkowania w Grupie VAT. Dlatego każdy podmiot planujący funkcjonowanie w ramach takiej grupy powinien rozważyć konsekwencje przedmiotowego stanowiska dla rozliczeń w okresie bezpośrednio przed i po przystąpieniu do grupy VAT.

***

[1] Sygn. 0114-KDIP4-2.4012.81.2024.1.MC.

[2] Sygn. III SA/Wa 1476/24.