Usługi telekomunikacyjne oraz usługi nadawcze – jak prawidłowo określić miejsce ich świadczenia?

Jak ustalić miejsce świadczenia usługi?

Pojęcie szeroko rozumianych usług telekomunikacyjnych i nadawczych („usługi TNE”) jeszcze do końca 2014 roku nie zostało zdefiniowane w ustawie o podatku od towarów i usług.

Jednakże z dniem 1 stycznia 2015 roku, w ustawie o VAT pojawiły się art. 2 pkt.25a oraz art.2 pkt.25 b które to pozwoliły określić obowiązującą do dzisiaj na gruncie przepisów o VAT definicję usług telekomunikacyjnych i nadawczych.

1. Czym są usługi telekomunikacyjne i nadawcze?

Usługi telekomunikacyjne w myśl ustawy o VAT są usługami dotyczącymi transmisji, emisji, odbioru sygnałów, tekstów, obrazów i dźwięków lub wszelkiego rodzaju informacji drogą kablową, radiową, optyczną, lub za pośrednictwem innych systemów elektromagnetycznych w tym, w tym związane z nimi przeniesienie lub cesję praw do użytkowania środków dla zapewniania takiej transmisji, emisji i odbioru, wraz z zapewnieniem dostępu do ogólnoświatowych sieci informacyjnych, z uwzględnieniem art. 6a rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r.

Usługami nadawczymi są natomiast usługi zawierające treści audio i audiowizualne, takie jak programy radiowe lub telewizyjne dostarczane za pośrednictwem sieci komunikacyjnych, powszechnie udostępniane przez dostawcę usług medialnych i objęte jego odpowiedzialnością redakcyjną, przeznaczone do jednoczesnego słuchania lub oglądania zgodnie z zaplanowanym programem. W szczególności są to programy radiowe lub programy telewizyjne transmitowane za pośrednictwem sieci radiowej lub telewizyjnej czy rozpowszechniane za pośrednictwem internetu lub podobnej sieci elektronicznej.

1. Miejsce świadczenia usług TNE

Aby prawidłowo ustalić miejsce świadczenia usług TNE, należy w pierwszej kolejności zidentyfikować status odbiorcy. Od statusu Kontrahenta, zależy bowiem to jak będzie wyglądać sposób rozliczenia świadczonej usługi. Możemy zatem mówić o usługach TNE świadczonych na rzecz podatników (B2B) bądź nie podatników (B2C).

W przypadku usług TNE, nie będzie mieć znaczenia faktyczne miejsce wykonywania usługi, lecz miejsce świadczenia ustalone w oparciu o przepisy ustawy o VAT. Ustawodawca wprowadził pewne zasady, mające charakter fikcji prawnej, które należy stosować dla ustalenia miejsca świadczenia usług, a które mogą odbiegać od faktycznego miejsca wykonywania usługi.

• Usługi TNE świadczone na rzecz Kontrahentów będących podatnikami (B2B).

W sytuacji gdy usługi TNE są świadczone na rzecz Kontrahentów będących podatnikami, doprecyzowania wymaga, czy Kontrahent posiada siedzibę działalności gospodarczej w Polsce czy też w innym kraju Unii Europejskiej.

Stosownie do art. 28b ust.1 u.p.t.u. miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Zatem, miejscem świadczenia jest miejsce, w którym znajduje się siedziba nabywcy usług.

Przykład 1)

W sytuacji gdy polski podatnik świadczy usługi TNE na rzecz podatnika, mającego siedzibę działalności gospodarczej w Polsce – usługa ta zostanie opodatkowana w Polsce.

Przykład 2)

W sytuacji natomiast, gdy polski podatnik świadczy usługi TNE na rzecz podatnika, niemającego siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, lecz posiada siedzibę w innym państwie członkowskim Wspólnoty– usługa ta zostanie opodatkowana w kraju, w którym nabywca posiada siedzibę działalności gospodarczej. W konsekwencji, jeżeli polski podatnik świadczy usługę telekomunikacyjną na rzecz podatników posiadających siedziby na terytorium państw członkowskich Wspólnoty Europejskiej, nie podlega ona opodatkowaniu w Polsce.

1. Usługi TNE świadczone na rzecz Kontrahentów niebędących podatnikami (B2C).

W przypadku gdy, polski podatnik świadczy usługi TNE na rzecz Kontrahentów niebędących podatnikami, zastosowanie znajdzie art. 28k ust.1 u.p.t.u, zgodnie z którym, miejscem świadczenia usług telekomunikacyjnych, usług nadawczych i usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami jest miejsce, w którym podmioty te posiadają siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu.

Należałoby również wspomnieć o wyjątku od powyższej reguły – o którym stanowi art. 28k ust.2 u.p.t.u. W przypadku świadczenia usług elektronicznych na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadającymi siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium Unii Europejskiej, zastosowanie może mieć wyłączenie art. 28k ust.1 u.p.t.u w sytuacji gdy spełnione są łącznie następujące przesłanki:

• usługodawca posiada siedzibę działalności gospodarczej, a w razie braku takiej siedziby – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, tylko na terytorium jednego państwa członkowskiego;
• usługi, o których mowa w art. 28k ust. 1 u.p.t.u., są świadczone na rzecz podmiotów niebędących podatnikami, posiadających siedzibę, stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium państwa członkowskiego, o którym mowa w pkt 1;
• suma całkowitej wartości usług, o których mowa w art. 28k ust. 1 u.p.t.u., świadczonych na rzecz podmiotów, o których mowa w pkt 2, oraz całkowitej wartości dostaw towarów, o których mowa w art. 22a ust. 1 pkt 3 u.p.t.u. (tj. wewnątrzwspólnotowej sprzedaży towarów na odległość, pomniejszona o kwotę podatku lub podatku od wartości dodanej, nie przekroczyła w trakcie roku podatkowego ani w poprzednim roku podatkowym kwoty 10 000 euro lub jej równowartości wyrażonej w walucie krajowej państwa członkowskiego, o którym mowa w pkt 1, przy czym w przypadku usługodawcy posiadającego siedzibę działalności gospodarczej, a w razie braku takiej siedziby – stałe miejsce zamieszkania lub zwykłe miejsce pobytu, tylko na terytorium kraju wyrażona w złotych równowartość kwoty w euro wynosi 42 000 zł.

W sytuacji gdy, powyższe przesłanki zostały spełnione, miejsce świadczenia usług znajduje się na terytorium kraju, a w konsekwencji podlegają one opodatkowaniu polskim podatkiem VAT według stawki 23%.

Co się wobec tego stanie, gdy sprzedaż na rzecz Konsumentów z krajów UE przekroczy limit 10 000 euro lub 42 000 zł?

Najprościej rzecz ujmując – będzie trzeba zarejestrować się do procedury VAT-OSS i rozliczać w Polsce podatek VAT ze sprzedaży usług elektronicznych na rzecz konsumentów z tych krajów według stawek obowiązujących w tych krajach (istnieje także możliwość zrezygnowania z rejestracji do VAT-OSS w Polsce, ale będzie to wymagało zarejestrowania się do VAT w każdym z krajów UE z osobna, w których są świadczone takie usługi).

Zdajemy sobie sprawę, że przytoczone powyżej regulacje oraz limity sprzedaży mogą „przyprawić”  młodych przedsiębiorców świadczących usługi telekomunikacyjne oraz nadawcze o liczne wątpliwości.

W istocie, to od prawidłowej identyfikacji miejsca świadczenia powyżej wskazanych usług zależy zastosowanie odpowiednich stawek podatkowych i determinacja dalszych ewentualnych obowiązków podatkowych, nie tylko dla dostawcy ale również dla odbiorcy.