Zabezpieczenie zobowiązań podatkowych na podatek VAT w ramach toczącego się uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2 sierpnia 2024 r., sygn. III FSK 355/24, LEX nr 3742736.

Czego dotyczyła sprawa?

Sprawa dotyczyła postanowienia Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Kielcach, który wydał decyzję o zabezpieczeniu zobowiązań podatkowych wobec spółki z o.o. z siedzibą w Kielcach.

Głównie chodziło o zobowiązania podatkowe w podatku VAT za okres od stycznia 2020 r. do sierpnia 2020 r. Spółka zaskarżyła to postanowienie argumentując, że zobowiązania te powinny być objęte układem w ramach toczącego się uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego. Postępowanie zabezpieczające miało na celu ochronę interesów fiskalnych państwa przez zapewnienie środków na poczet ewentualnych przyszłych należności podatkowych.

Stanowisko administracji skarbowej

Administracja skarbowa (reprezentowana przez Dyrektora Izby Administracji) utrzymywała, że postanowienie o zabezpieczeniu zobowiązań podatkowych było zgodne z prawem. Argumentowano, że zobowiązania za wspomniany okres istniały przed otwarciem postępowania restrukturyzacyjnego, co oznaczało, że nie mogły zostać objęte układem restrukturyzacyjnym. Skarga kasacyjna do NSA wniesiona przez Dyrektora IAS wskazywała na rzekome naruszenia przepisów postępowania przez WSA w Kielcach, który uchylił decyzję organu pierwszej instancji.

Co orzekł sąd?

Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną Dyrektora IAS uznając, że wyrok WSA był zgodny z prawem. NSA podkreślił, że organy podatkowe błędnie oceniły stan faktyczny, nie uwzględniając, że zobowiązania podatkowe, które były przedmiotem zabezpieczenia, powstały przed dniem otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego i z tego względu powinny być objęte układem. W rezultacie postępowanie zabezpieczające powinno zostać umorzone. NSA stwierdził także, że skarga kasacyjna nie zawierała usprawiedliwionych podstaw, a nie wykazano także, aby uchybienia procesowe miały istotny wpływ na wynik sprawy.

Znaczenie w VAT

Wyrok NSA ma istotne znaczenie dla spraw dotyczących zabezpieczenia zobowiązań podatkowych, szczególnie w kontekście postępowań restrukturyzacyjnych. Sąd podkreślił, że zobowiązania podatkowe, które powstały przed otwarciem postępowania restrukturyzacyjnego, mogą być objęte układem restrukturyzacyjnym, co skutkuje koniecznością umorzenia postępowania zabezpieczającego.

W praktyce oznacza to, że organy podatkowe muszą dokładnie analizować moment powstania zobowiązań podatkowych, aby uniknąć niezgodnych z prawem działań w zakresie zabezpieczeń. Decyzja ta może wpłynąć na sposób, w jaki administracja skarbowa podchodzi do zabezpieczeń zobowiązań podatkowych, zwłaszcza w sytuacjach, gdzie istnieje możliwość objęcia ich układem restrukturyzacyjnym. Tym samym podatnik ma prawo domagania się od organów podatkowych określonych działań.