Unieważnienie zgłoszenia celnego wywozowego towarów

Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 1 sierpnia 2024 r., sygn. I SA/Rz 236/24, LEX nr 3746808.

Czego dotyczyła sprawa?

Sprawa rozpatrywana przez WSA w Rzeszowie dotyczyła skarg spółki na decyzje Dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Rzeszowie, które unieważniały zgłoszenia celne wywozowe towarów z 2019 r. Decyzje te były wynikiem ustaleń Europejskiego Urzędu do Spraw Zwalczania Nadużyć Finansowych w Unii Europejskiej (OLAF) oraz współpracy z administracją celną Finlandii. Administracja ta wykazała, że towary objęte procedurą wywozu nie zostały faktycznie przedstawione w urzędzie celnym wyprowadzenia. W związku z tym komunikaty potwierdzające wywóz (IE599) zostały wygenerowane nieprawidłowo, co stało się podstawą do unieważnienia zgłoszeń celnych.

Stanowisko administracji skarbowej

Administracja skarbowa na podstawie zgromadzonych dowodów argumentowała, że zgłoszenia celne wywozowe zostały unieważnione, ponieważ procedury zostały zakończone bez fizycznego przedstawienia towarów w urzędzie celnym wyprowadzenia, czego  wymagają przepisy unijne. Kluczowe w biegu  postępowania było to, że fińska służba celna poinformowała, iż towary nigdy nie opuściły terytorium Finlandii, a komunikaty IE518 i IE599 były wygenerowane bezpodstawnie. Z tego powodu zażądano od spółki przedstawienia alternatywnych dowodów, potwierdzających faktyczne wyprowadzenie towarów z obszaru celnego UE. Jednak takie dowody nie zostały dostarczone, dlatego administracja celna uznała, że komunikaty IE599 nie mogą być uznane za dowód wywozu.

Co orzekł sąd?

WSA w Rzeszowie oddalił skargi spółki uznając, że decyzje organów celnych były prawidłowe. Sąd wskazał, że unieważnienie zgłoszeń celnych było uzasadnione, ponieważ procedura wywozu towarów nie została zakończona zgodnie z przepisami.  W szczególności sąd uznał, że:

1. Komunikaty IE599, które pierwotnie potwierdzały wywóz towarów, zostały wygenerowane bez spełnienia wymogów proceduralnych, ponieważ towary nie zostały przedstawione w fińskim urzędzie celnym;
2. Przedstawione przez spółkę dokumenty, takie jak faktury i dowody zapłaty, nie stanowiły wystarczającego dowodu na fizyczne opuszczenie przez towary obszaru celnego UE;
3. Dowody uzyskane od fińskich i ukraińskich służb celnych potwierdzały, że towary nie opuściły terytorium UE zgodnie z deklaracjami eksportowymi, co uzasadniało unieważnienie zgłoszeń celnych;
4. Spółka nie przedstawiła dowodów, które mogłyby podważyć ustalenia organów celnych lub dowieść, że towary rzeczywiście opuściły obszar celny UE.

Sąd uznał, że organ celny prawidłowo zastosował artykuły rozporządzenia Komisji Europejskiej[1], unieważniając zgłoszenia celne. Bowiem po upływie 150 dni od daty zwolnienia towarów do procedury wywozu, organ celny nie otrzymał wiarygodnych dowodów potwierdzających, że towary opuściły obszar celny Unii.

Ponadto sąd wskazał, że w sytuacji, gdy organ celny posiada uzasadnione wątpliwości co do faktycznego wyprowadzenia towarów poza obszar celny UE, ma prawo żądać od zgłaszającego przedstawienia dodatkowych dowodów na potwierdzenie tego faktu. W przypadku braku takich dowodów, organ celny ma prawo unieważnić zgłoszenie celne.

W odniesieniu do zarzutów strony skarżącej, dotyczących naruszenia Ordynacji podatkowej[2], sąd uznał, że zarzuty te są bezzasadne. Organy celne miały prawo do przeprowadzenia kontroli i unieważnienia zgłoszeń celnych w sytuacji, gdy istnieją uzasadnione wątpliwości co do faktycznego wyprowadzenia towarów poza obszar celny UE.

Sąd stwierdził, że organy celne prawidłowo przeprowadziły postępowanie dowodowe, zbierając i oceniając dowody w sposób zgodny z zasadą swobodnej oceny dowodów określoną w Ordynacji podatkowej[3]. Przedstawione przez stronę skarżącą dokumenty nie były wystarczające do potwierdzenia wywozu towarów, co uzasadniało unieważnienie zgłoszeń celnych.

Wobec powyższego, sąd oddalił skargi strony skarżącej uznając, że decyzje organów celnych są zgodne z prawem i nie ma podstaw do ich uchylenia ani stwierdzenia ich nieważności.

Znaczenie w VAT

Decyzja WSA ma istotne znaczenie dla rozliczeń VAT w kontekście procedur celnych i wywozowych.

Zgodnie z przepisami unijnymi i krajowymi, zastosowanie stawki VAT 0% w przypadku eksportu towarów wymaga udokumentowania wywozu towarów poza obszar celny UE. Unieważnienie zgłoszeń celnych i stwierdzenie, że towary nie opuściły obszaru celnego UE, może oznaczać, że przedsiębiorca błędnie zastosował stawkę VAT 0%. W konsekwencji przedsiębiorstwo może zostać zobowiązane do naliczenia i zapłaty VAT według stawki krajowej, co wiąże się z dodatkowymi kosztami i sankcjami.

Sprawa podkreśla również znaczenie ścisłej współpracy z organami celnymi oraz konieczność zachowania należytej staranności w kompletowaniu dokumentacji potwierdzającej wywóz towarów.

[1] Art. 248 ust. 2 rozporządzenia delegowanego Komisji (UE) 2015/2446 oraz art. 335 rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2015/2447.

[2] Dotyczących naruszenia art. 191, art. 192 i art. 194 Ordynacji podatkowej.

[3] Art. 191 Ordynacji podatkowej.