1 lipca br. wejdą w życie zmiany dotyczące rozliczania transakcji łańcuchowych. Zmiany mają na celu implementację do polskiego porządku prawnego przepisów znowelizowanej Dyrektywy Rady 2006/112, która w ramach pakietu tzw. quick fixes ujednolica rozliczanie transakcji łańcuchowych w całej UE.
Jeśli więc mamy 3 podatników (A-B-C) uczestniczących w tej transakcji i
- podatnik A sprzedaje towar podatnikowi B (podmiotowi pośredniczącemu)
- podatnik B sprzedaje ten towar dalej podatnikowi C
- towar jest wysyłany bezpośrednio od A do C a transport organizuje B
wówczas zasadą generalną jest przyjęcie, że to transakcja między podatnikiem A i podatnikiem B podlega opodatkowaniu stawką 0% w państwie, z którego towary są przemieszczane.
Jednak podatnik B może tę zasadę zmienić.
Jeżeli bowiem podmiot pośredniczący (B) jest zarejestrowany na VAT na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych w państwie, z którego towary te są wysyłane oraz przekaże dostawcy (A) swój numer identyfikacyjny nadany mu przez to państwo wówczas powyższa reguła ogólna nie znajdzie zastosowania. W takim przypadku pierwsza transakcja (A-B) będzie opodatkowana w państwie wysyłki stawką właściwą dla sprzedawanego towaru. Druga transakcja (B-C) w tymże państwie wysyłki stanowić będzie dostawę wewnątrzwspólnotową (opodatkowaną stawką 0%).
Oznacza to, że to podmiot pośredniczący (zgodnie z definicją jest to inny niż pierwszy w kolejności, dostawca towarów, który wysyła lub transportuje towar samodzielnie albo za pośrednictwem osoby trzeciej działającej na jego rzecz) decyduje w praktyce o tym gdzie dana transakcja powinna być opodatkowana. Jeżeli bowiem zarejestruje się na VAT w państwie wysyłki wówczas będzie mógł każdorazowo decydować o opodatkowaniu transakcji w których uczestniczy jako taki pośrednik – musi w tym celu podać numer dostawcy (decydując o opodatkowaniu w państwie wysyłki). Bądź też zrezygnować z podawania numeru (decydując o zastosowaniu stawki 0% w państwie wysyłki).
Zasady powyższe będą miały zastosowanie także do transakcji, w których bierze udział więcej podmiotów – jednak wtedy, konieczna będzie dodatkowa weryfikacja, aby ustalić który z uczestników pełni rolę podmiotu pośredniczącego.
Powyższe reguły nie mają zastosowania do transakcji krajowych (nawet z udziałem podmiotów z innych państw) oraz transakcji eksportowych.
Wprowadzone zmiany powinny rozwiązać problem dotyczący rozliczenia transakcji łańcuchowych. Podatnicy z pewnością będą musieli zrewidować dotychczasowe ustalenia biznesowe i warunki dostaw towarów z unijnymi kontrahentami, którzy w wielu wypadkach „przejdą” na nowe zasady określone w przepisach quick fixes.
Dla polskich przedsiębiorców będzie to również szansa na bardziej optymalne z punktu widzenia VAT ukształtowanie łańcucha dostaw, przy czym jak wyjaśnił resort finansów, podatnicy będą musieli stosować raz przyjęte zasady rozliczeń w sposób konsekwentny.