Kaucje gwarancyjne z VAT czy bez VAT

Co do zasady kaucja to kwota płacona w celu zabezpieczenia zobowiązania, która nie jest zaliczana na poczet ceny i podlega zwrotowi w przypadku prawidłowego wykonania umowy.

W praktyce sposób traktowania kaucji jest różny i wówczas różny może być sposób traktowania wpłaconej kwoty pod względem podatkowym.

Ostatnio w sprawie kaucji orzekał Naczelny Sąd Administracyjny (wyrok z dnia 5 kwietnia 2018, sygn. I FSK 967/16), który stwierdził, że kwota kaucji otrzymanej od nabywcy i zatrzymana w związku z niewywiązaniem się przez kontrahenta z jego obowiązków wobec spółki stanowi wynagrodzenie tytułem dokonanej dostawy. Dlatego też przepadek kaucji podlega opodatkowaniu VAT.

Sprawa dotyczyła przypadków otrzymywania przez Spółkę kaucji jako zabezpieczenia dotyczącego zwrotu zużytych części zamiennych we wskazanym w umowie terminie. W sytuacji kiedy klienci nie dokonywali zwrotu zużytych części zamiennych w uzgodnionym terminie, Spółka uznawała, że kaucja ulega przepadkowi na jej rzecz bez obowiązku jej opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

Z takim stanowiskiem Spółki nie zgodził się Dyrektor Izby Skarbowej, który uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe, natomiast WSA po wydaniu ponownej interpretacji oddalił skargę Spółki i sprawa trafiła do NSA, który orzekła jak wyżej wskazano.

Wracając do sedna sprawy nie zawsze kaucja gwarancyjna oznacza brak opodatkowania VAT-em. Istotny jest dalszy los wpłaconej kaucji tzn. czy ulega ona przepadkowi,  czy też ulega zwrotowi.

Podatnicy ustanawiający kaucję powinni mieć baczenie na sposób jej wykorzystania, aby uniknąć niespodzianek w postaci konieczności opodatkowania Vat-em kwoty kaucji, gdyż może zostać ona uznana za wynagrodzenie z tytułu dostawy towaru bądź usługi.