Rozwój elektromobilności a podatki

Od 13 kwietnia br. obowiązuje nowe rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE (AFIR) nr 2023/1804 dotyczące infrastruktury paliw alternatywnych, zastępujące dyrektywę 2014/94/UE. Celem AFIR jest rozwój infrastruktury dla paliw alternatywnych w celu wspierania ekologicznych form transportu.

Wyzwania dla elektromobilności

AFIR przewiduje m.in. budowę sieci stacji do szybkiego ładowania pojazdów elektrycznych wzdłuż transeuropejskiej sieci transportowej TEN obejmującej wszystkie państwa członkowskie UE, w tym Polskę.

Sieć ta ma usprawnić przemieszczanie się po wszystkich państwach członkowskich UE pojazdami elektrycznymi, zarówno lekkimi jak i ciężkimi.

Z kolei operatorzy stacji ładowania będą zobowiązani do zainstalowania na stacjach terminali płatniczych, w celu umożliwienia płatności karta płatniczą.

Powraca pytanie o skutki podatkowe

W związku z szybkim tempem rozwoju elektromobilności powraca pytanie co do klasyfikacji VAT świadczeń związanych z ładowaniem pojazdów elektrycznych na stacjach ładowania (tj. czy mamy do czynienia z dostawą towarów czy też usługą, dla których funkcjonują odmienne regulacje w zakresie miejsca opodatkowania VAT) oraz ewentualnych skutków akcyzowych.

Przypomnijmy, że rok temu został wydany wyrok TSUE[1] w sprawie polskiego podatnika udostępniającego klientom odpłatnie stacje ładowania. Analizowane w wyroku świadczenie obejmowało:

• udostępnienia nabywcy infrastruktury do ładowania pojazdu elektrycznego,
• zapewnienia przepływu energii elektrycznej do akumulatorów,
• udzielanie wsparcia technicznego użytkownikom pojazdów w zakresie niezbędnym do korzystania ze stacji ładowania,
• udostępnienie użytkownikom elektronicznego systemu (przez stronę lub aplikację) ułatwiającego zarządzanie rezerwacjami i płatnościami.

W świetle przywołanego orzeczenia całokształt świadczeń oferowanych przez podatnika w związku z udostępnianiem stacji ładowania pojazdów elektrycznych należy uznać za kompleksową dostawę towarów – energii elektrycznej, dla której ewentualne dodatkowe usługi, takie jak przykładowo udostępnienie dedykowanej aplikacji, pełnią jedynie rolę czynności pomocniczych dzielących podatkowy los świadczenia głównego.

Dzisiaj natomiast została wydana opinia Rzecznik Generalnej Tamary Ćapety, w której wskazano jak należy klasyfikować pod kątem VAT transakcje ładowania pojazdów elektrycznych przez nabywców końcowych będących użytkownikami kart/aplikacji (czyli pomiędzy nabywcom końcowym a operatorem stacji ładowania występuje podmiot będący wystawcą karty/aplikacji). Rzecznik stwierdziła, że w takiej sytuacji bardzie właściwy model komisanta tj.  ładowanie pojazdu elektrycznego w sieci punktów ładowania, do których użytkownik ma dostęp na podstawie abonamentu zawartego ze spółką inną niż operator punktu ładowania, co oznacza, że zużyta energia elektryczna jest dostarczana użytkownikom przez tego operatora, a spółka oferująca dostęp do tych punktów ładowania działa w ramach tej dostawy jako komisant – tj. nabywa i odsprzedaje energię (taki model pozwoli użytkownikowi karty/aplikacji, który jest podatnikiem na odliczenie VAT, biorąc pod uwagę, że otrzyma on fakturę z VAT od spółki będącej wystawca karty/aplikacji). W ocenie Rzecznik mniej adekwatny (ale nie wykluczony) w tej sprawie jest model kupna – sprzedaży, tj. spółka nabywa energię elektryczną od operatorów punktów ładowania, a następnie sprzedaje ją użytkownikowi karty/aplikacji. Niemniej jednak w tej sprawie konieczne byłoby przeniesienie własności energii elektrycznej z operatorów punktów ładowania na spółkę, aby mogła ona ją dalej sprzedawać użytkownikowi karty/aplikacji.

W oparciu o powyższe rozstrzygnięcie zauważamy, że dopiero się kształtuje orzecznictwo sądów jak i organów podatkowych w zakresie VAT w związku z udostępnianiem stacji ładowania pojazdów elektrycznych.

Poza kwestią opodatkowania VAT pozostaje weryfikacja obowiązków akcyzowych związanych z obrotem energią elektryczną. Tutaj różnice w obowiązkach mogą wynikać zarówno ze źródła pozyskania energii elektrycznej, jak też ze statusu odbiorców.

Jak się przygotować?

Wejście w życie AFIR i potencjał szerszego rozwoju biznesu, a z drugiej strony kształtujące się podejście podatkowe, powinno skłonić m.in. operatorów stacji do analizy konsekwencji prawno-podatkowych świadczeń związanych z ładowaniem pojazdów elektrycznych, tj.:

• w zakresie kwalifikacji jako towar lub usługa w VAT,
• określenia miejsca świadczenia z tytułu realizowanych czynności ładowania na stacjach (z uwagi, że wpływa na odmienne opodatkowanie VAT transakcji dostaw i usług, tj. w zależności od miejsca świadczenia, czy też statusu nabywcy – podatnika a niepodatnik),
• szczegółowej weryfikacji obowiązków akcyzowych.

Poza rozstrzygnięciem kwestii VAT i akcyzy, należy również równolegle dokonać analizy tego zagadnienia w innych obszarach prawnych m.in. operator dostarczający energię elektryczną jako wyrób akcyzowy powinien dokonać przeglądu spoczywających na nim obowiązków regulacyjnych np. w zakresie uzyskania koncesji związanej ze sprzedażą energii elektrycznej.

[1] Wyrok TSUE w sprawie C-282/22 P. w W.