Korekta dochodowości istotna także dla VAT

Marzec to dla większości podatników miesiąc zdominowany przez podatki dochodowe – roczne rozliczenia, sprawozdania finansowe, wskaźniki i wyniki. Dodatkowe obowiązki i zadania pojawiają się w przypadku podmiotów powiązanych, czyli w obszarze zyskujących na znaczeniu cen transferowych. Jednym z nich jest roczna korekta dochodowości – rozważana w kontekście CIT, a ignorowana z perspektywy VAT.

Na to zagadnienie wskazywaliśmy w naszych publikacjach już dwa miesiące temu (Czytaj: TP adjustment – matematyka czy podatkowy ból głowy?). Warto jednakże wrócić do tej tematyki w okresie, gdy spółki rozliczają miniony rok podatkowy.

W dużym uproszczeniu – na podmiotach powiązanych spoczywa obowiązek ustalania wartości dokonywanych między nimi transakcji na poziomie rynkowym. Kryterium wartości rynkowej transakcji ma zapobiegać m.in. zaniżaniu podstawy opodatkowania dla celów podatku dochodowego, a organy podatkowe zostały wyposażone w kompetencję kontrolowania podatników w tym zakresie.

Zgodnie z wymogami transfer pricing’u, na podstawie analizy danych porównawczych (benchmarking study) ustalana jest wartość rynkowa cen dostarczanych towarów lub usług albo zakładany – z perspektywy grupy i/lub polityki TP – stopień rentowności danego podmiotu. W sytuacji, gdy po zakończeniu roku podatkowego poziom dochodowości odbiega od zakładanego przedziału albo ustalona cena nie odpowiada cenom rynkowym stosowanym w obrocie określonym towarem, spółki dokonują tzw. korekty dochodowości (compensating adjustment, TP adjustment). Działy TP i podatków dochodowych wykształciły praktykę dokumentowania takiej korekty notą księgową, pomijając skutki, które taka operacja powoduje w VAT. Liczne publikacje, zwłaszcza pojawiające się w obecnym okresie sprawozdawczym, udzielają wskazówek praktycznych – m.in. w zakresie (i) sposobu dokumentowania (nota lub inny dokument księgowy), (ii) konsekwencji w podatku dochodowym (po obu stronach transakcji) czy (iii) sposobu dokonania korekty kosztów podatkowych (co do zasady na bieżąco). Nadal brakuje jednakże całościowego spojrzenia na istotę takiej korekty i jej konsekwencje w zakresie rozliczeń VAT.

Bardzo często transakcje, które są korygowane poprzez tzw. compensating adjustment dotyczą strumienia towarowego pomiędzy podmiotami – spółki córki produkują na zlecenie matki określone towary lub kupują produkty z grupy i sprzedają je na lokalnych rynkach. W podawanych w prasie przykładach wprost wskazywane jest, iż konieczność zapłaty różnicy wynika z niewłaściwego określenia ceny towaru. Jeżeli zatem dokonywana jest korekta ceny towaru, konieczne jest wystawienie faktury korygującej w tym zakresie – zmiana ceny ma wpływ na podstawę opodatkowania i wartość podatku VAT, a kontrahenci zobowiązani są do odpowiedniego skorygowania rozliczeń VAT.

W sytuacji, gdy korekta dochodowości dokumentowana jest notą kredytową lub debetową, zmiana ceny nie zostanie odzwierciedlona w wartości podstawy opodatkowania dla celów VAT. Wystawienie noty księgowej pozostawia wartość korekty poza opodatkowaniem VAT. To może prowadzić do zaniżenia lub zawyżenia podstawy opodatkowania i skutkować nieprawidłowością rozliczeń w podatku od towarów i usług.

Jak wskazywaliśmy w poprzednim artykule, nadal funkcjonują w obrocie liczne interpretacje indywidualne akceptujące dokonywanie korekty dochodowości poprzez noty korygujące . Jednakże świadomość skutków jakie roczna korekta dochodowości wywołuje w podatku VAT rośnie. Nad tematem pochyliła się już w ubiegłym roku Komisja Europejska (VAT Implications of Transfer Pricing), która zauważa, że sposób dokumentowania TP adjustment nie jest bez znaczenia ze względu na nieprawidłowo udokumentowaną podstawę opodatkowania dla celów VAT. Nie należy zatem bezrefleksyjnie opierać się na istniejących interpretacjach i wykształconej praktyce, w których pomijane są rozważania konsekwencji TP adjustment dla VAT .

W sytuacji, gdy natura transakcji oraz dokonywane rozliczenia mają wpływ na wartość obrotu i cenę towarów/usług, konieczna jest każdorazowa analiza przypadku (case by case study) i rzetelna odpowiedź na pytanie, czy korekta dochodowości ma wpływ na rozliczenia podatku VAT.