Zakup od kontrahenta z kraju trzeciego może stanowić wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów

Polski podatnik przy zawieraniu transakcji towarowych z podmiotami spoza Unii może spotkać się z sytuacją kiedy nie tylko w grę będzie wchodził import towarów. Może także dochodzić do transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów.

Będzie to miało miejsce w sytuacji kiedy podatnik z kraju trzeciego np. Norwegii czy Szwajcarii:

• zarejestruje się w którymś z krajów unijnych innym niż Polska, a następnie przemieści towar do klienta w Polsce;
• działa przez ustanowionego przedstawiciela podatkowego w innym niż Polska kraju unijnym.

Pierwszy z przywołanych przypadków nie będzie się zasadniczo różnił od sytuacji nabycia towaru od podatnika podatku od wartości dodanej. Kontrahent z kraju trzeciego dla potrzeb tej transakcji wskaże nadany mu w kraju unijnym właściwy numer VAT i rozliczy tam wewnątrzwspólnotową dostawę towarów, a polski podatnik wykaże w swoich rozliczeniach WNT.

Natomiast w drugim przypadku, jeżeli podmiot spoza Unii eksportuje towar do wybranego kraju unijnego innego niż Polska i tam nastąpi wprowadzenie towarów na obszar celny Wspólnoty – za pośrednictwem przedstawiciela podatkowego – podmiot spoza Unii nie musi się rejestrować dla potrzeb VAT. Działa wówczas przez przedstawiciela podatkowego, który następnie w imieniu tego podmiotu dokona dostawy towarów do Polski. W konsekwencji u podatnika polskiego wystąpi wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów.

Jak zatem potraktować fakturę wystawioną przez kontrahenta pozaunijnego działającego przez przedstawiciela podatkowego?

Zgodnie ze stanowiskiem Dyrektora KIS wyrażonego w jednej z interpretacji, jeżeli na fakturze wskazane są dane przedstawiciela podatkowego to faktura taka rodzi obowiązek podatkowy w dacie jej wystawienia na gruncie VAT zgodnie z polskimi przepisami. Jak zostało podkreślone „(…) O tym, czy dany podmiot jest podatnikiem podatku od wartości dodanej (podobnie jak podatku od towarów i usługi) czy też nie, nie decyduje fakt zarejestrowania się podmiotu dla celów tego podatku, ale charakter czynności wykonywanych przez ten podmiot. Nawet jeśli podmiot nie jest zarejestrowany w tym państwie członkowskim jako podatnik podatku od wartości dodanej (np. działa przez przedstawiciela podatkowego), to występuje jako taki podatnik z uwagi na fakt wykonania czynności podlegającej opodatkowaniu tym podatkiem, tj. w przedmiotowej sprawie wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (…).”

Zatem jeżeli polski podatnik otrzyma fakturę wystawioną przez podmiot z kraju trzeciego, na której będą widniały również dane przedstawiciela podatkowego może potraktować taką fakturę jako fakturę dokumentującą wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów, z wszystkimi konsekwencjami w zakresie momentu powstania obowiązku podatkowego dla tej transakcji.

Zastanawiać może jeszcze sposób prezentacji tej transakcji i danych w JPK. Jak stwierdził Dyrektor KIS w rejestrze winna być wskazana nazwa i adres Spółki spoza Unii, natomiast jeżeli chodzi o NIP to należy wskazać numer VAT przedstawiciela podatkowego.

Wiedza o takiej możliwości działania podmiotu z kraju trzeciego ma szczególnie istotne znaczenie dla rozliczeń VAT i prawidłowego wykazania transakcji wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów szczególnie w świetle uregulowań obowiązującej ustawy o VAT i konsekwencji w przypadku zbyt późnego rozliczenia transakcji.