Przepisy o STIR to także zmiany w zakresie rejestracji na VAT

W związku z wejściem w życie przepisów o STIR organy podatkowe zostały wyposażone w nowe narzędzia mające na celu przeciwdziałanie przestępczości podatkowej. Od maja 2018 r. organy podatkowe przy wykorzystaniu STIR będą mogły analizować przelewy bankowe oraz blokować środki na kontach. Jednakże przepisy o STIR wprowadzają także mniej nagłośnione zmiany do ustawy o VAT, które będą dotyczyły wielu obecnych i przyszłych podatników.

Chodzi o zmiany w zakresie przepisów związanych z rejestracją i wyrejestrowaniem podatników, które wejdą w życie już 13 stycznia. Jedna ze zmian w tym zakresie umożliwia niezarejestrowanie nowego podatnika VAT, jeśli organy podatkowe będą posiadały informacje wskazujące na to, że podmiot ten może prowadzić działania z zamiarem wykorzystania działalności banków (SKOK) do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi. Analogicznie sformułowany został nowy przepis pozwalający na wykreślenie podmiotu z wykazu zarejestrowanych podatników VAT. W obydwu przypadkach organy podatkowe będą mogły działać bez zawiadamiania o tym podatnika.

Ta grupa zmian będzie więc wiązała się ze zwiększeniem liczby przypadków, w których nowi podatnicy nie zostaną zarejestrowani lub też aktualni podatnicy zostaną wykreśleni z rejestru VAT. Dla tych ostatnich pojawi się jednak możliwość przywrócenia rejestracji, jeśli udowodnią, że prowadzone przez nich działania nie są realizowane z zamiarem dokonania wyłudzeń skarbowych z wykorzystaniem sektora finansowego albo wyjdą na jaw inne okoliczności lub dowody, z których wynikał będzie brak tego zamiaru. Dodany więc zostanie kolejny przepis nakazujący wykreślonym podatnikom udowadnianie, że działali i dalej mają zamiar działać uczciwie.

Ważniejsza będzie jednak zmiana pozwalająca na sprawdzenie przez każdego względem jakich podmiotów organy podatkowe skorzystały z kompetencji do odmowy rejestracji i wykreślenia oraz co do których skorzystano z możliwości przywrócenia rejestracji. Będzie to możliwe przy pomocy dwóch wykazów, które mają zostać opublikowane na stronie MF – wykazu podmiotów niezarejestrowanych i skreślonych oraz wykaz podatników przywróconych. Mają one zawierać, oprócz danych adresowych i NIP podatnika, także odpowiednio daty rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT, jak również ich podstawy prawne.

Opublikowanie wspomnianych wykazów, które miejmy nadzieję nastąpi w terminie wynikającym z przepisów przejściowych, umożliwi nie tylko jak obecnie bieżące sprawdzanie statusu VAT kontrahentów, ale również poznanie przyczyn ich ewentualnego wykreślenia. Chociaż nie zawsze podana podstawa prawna będzie w sposób jednoznaczny wskazywać przyczynę wykreślenia, jednak może to mieć znaczenie przy podejmowaniu decyzji co do odliczania VAT z faktur otrzymanych od takich kontrahentów, czy też udowodnienia dochowania należytej staranności w doborze kontrahentów. Wobec możliwości zastosowania wobec podatnika sankcji VAT, jak i odsetek od zaległości może to mieć dla podatnika konkretny wymiar finansowy.