Z kalkulacji wynika, że podatek minimalny ma zastosowanie… Ale czy na pewno?

W czwartym wpisie, w ramach cyklu przybliżającego tematykę minimalnego podatku dochodowego, skupimy się na sposobie obliczenia straty czy też rentowności.

Kwalifikowany dochód lub kwalifikowana strata

Jak wyjaśnialiśmy w pierwszym artykule[1], ewentualne opodatkowanie podatkiem minimalnym jest następstwem  przede wszystkim  tego, że  podatnik poniósł stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych lub osiągnął udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w pochodzących z tego źródła przychodach w wysokości nie wyższej niż 2%.

Choć wystąpienie  tych okoliczności  może oznaczać, że podmiot będzie podlegać opodatkowaniu 10% podatkiem minimalnym, nie jest to jeszcze przesądzone. Wszystko za sprawą przewidzianych w ustawie o CIT odliczeń, czyli wartości, których nie należy uwzględniać przy obliczaniu straty oraz udziału dochodów w przychodach.

Czego nie należy uwzględniać w wyniku?

Przede wszystkim tych pozycji, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie organizacji danego podatnika. Tym samym ustawodawca dla celów obliczenia straty czy też rentowności, pomija niektóre substraty majątkowo-osobowe, które wskazują, że działalność gospodarcza podatnika prowadzona jest w sposób rzeczywisty.

Wśród nich są przede wszystkim:

• odpisy amortyzacyjne od środków trwałych,
• koszty wynikające z nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych (ujmowane w wyniku podatkowym także w ramach odpisów amortyzacyjnych),
• odpisy amortyzacyjne od przedmiotów leasingu finansowego, a także
• opłaty ponoszone w związku z leasingiem operacyjnym.

Obliczając wysokość kwalifikowanego dochodu/kwalifikowanej straty, należy dodatkowo pominąć 20% kosztów uzyskania przychodów poniesionych z tytułu tzw. wydatków pracowniczych, na które składają się przede wszystkim:

• wynagrodzenia zasadnicze oraz za godziny nadliczbowe,
• różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona,
• świadczenia pieniężne ponoszonych za pracownika, jak również
• wartości innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych,
• zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy oraz
• wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych.

W katalogu odliczeń ustawodawca umieścił również kwoty przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio związanych z tymi przychodami z tytułu zbycia wierzytelności na rzecz instytucji finansowej, której przedmiotem działalności jest świadczenie usług finansowych polegających na odpłatnym nabywaniu od wierzyciela wierzytelności powstałych w wyniku zawarcia umowy sprzedaży towarów lub świadczenia usług pomiędzy tym wierzycielem a dłużnikiem.

Gdy podatnik nie ma wpływu na cenę

W ustawie o CIT wskazano, że dla celów obliczania kwalifikowanej straty lub dochodu, pominięciu podlegają wartości przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów bezpośrednio lub pośrednio związanych z tymi przychodami, odpowiednio osiągniętych albo poniesionych w związku z transakcją, jeżeli spełnione są łącznie dwa warunki:

1. cena lub sposób określenia ceny przedmiotu transakcji wynika z przepisów ustaw lub wydanych na ich podstawie aktów normatywnych,
2. podatnik w roku podatkowym poniósł stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych ze wskazanej transakcji albo osiągnął udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych w przychodach innych niż z zysków kapitałowych wynikający z takiej transakcji w wysokości nie większej niż 2%.

Zważywszy na to warto pamiętać, że obliczenia straty i udziału dochodów w przychodach dokonuje się odrębnie dla transakcji tego samego rodzaju.

Koszty energii i zapłacone daniny

W kalkulacji należy także pominąć wzrost kosztów uzyskania przychodów z tytułu zakupu energii elektrycznej, cieplnej lub gazu przewodowego.

Wartość tę stanowi dodatnia różnica między kosztami uzyskania przychodów, poniesionymi z tego tytułu w roku podatkowym, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, a kosztami uzyskania przychodów poniesionymi z tego tytułu w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym.

Nie należy wliczać też niektórych zapłaconych danin publicznych, tj. podatku akcyzowego, podatku od sprzedaży detalicznej, podatku od gier oraz opłaty paliwowej i emisyjnej.

W wyniku nie uwzględnimy również zaliczonej odpowiednio do przychodów lub kosztów uzyskania przychodów kwoty podatku akcyzowego, który jest zawarty w cenie wyrobów akcyzowych kupowanych i sprzedanych przez podatnika dokonującego obrotu tymi wyrobami.

Jaki będzie efekt?

Wszelkie omówione elementy, które stanowiły (i nadal stanowią) koszt uzyskania przychodów, powinny zostać wykluczone z obliczenia wyniku podatkowego dla celów podatku minimalnego. W konsekwencji, po obniżeniu kosztów uzyskania przychodów o powyższe wydatki, dochód podatnika wzrośnie. Jeżeli dochód obliczony po tych włączeniach pozwoli osiągnąć rentowność wyższą niż 2%, to podatek minimalny nie znajdzie zastosowania.

Czy to oznacza, że podatnik mógłby uznać określoną wartość kosztów uzyskania przychodów za niezwiązane z przychodami i rozpoznać je wydatki za niebędące kosztem uzyskania przychodów i w ten sposób zwiększyć swoją rentowność?

Rozwiązanie te wydaje się być kontrowersyjne z uwagi na brzmienie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Przepis ten stanowi, że koszt uzyskania przychodu uważa się wydatki związane z działalnością gospodarczą. Arbitralne wyłączenie z kosztów uzyskania przychodu wydatków związanych z działalnością gospodarczą, może być zakwestionowane przez organy podatkowe, zdaniem których, jeżeli dany wydatek spełnia wymogi przewidziane art. 15 ust.1 ustawy o CIT, to tym kosztem uzyskania przychodu jest i basta. Natomiast podatnik nie może dowolnie kreować swojego wyniku podatkowego na podstawie własnego przekonania czy wydatek jest, czy nie jest kosztem uzyskania przychodu.

Jeżeli zastosowanie trzech poprzednich kroków nie pozwoliło na wykluczenie organizacji z systemu minimalnego podatku, już niebawem podzielimy się z Państwem informacjami na temat metody ustalania podstawy opodatkowania, jej wysokości i w konsekwencji – podatku do zapłaty.

***

[1] https://www.mddp.pl/powraca-minimalny-podatek-dochodowy/