Czy sztuczna inteligencja zastąpi doradcę podatkowego?

Sztuczna inteligencja (AI) stała się powszechną częścią naszej rzeczywistości, a jej dalszy rozwój niesie ze sobą zarówno nowe szanse, jak i zagrożenia. Jednym z ryzyk dotyczącym AI jest jej potencjalny wpływ na rynek pracy. Wiele czynności, w szczególności tych rutynowych lub wymagających szybkiego przetwarzania dużej ilości danych, będzie mogła zostać z czasem całkowicie zautomatyzowana. W efekcie wiele popularnych obecnie zawodów może zniknąć, pojawią się zupełnie nowe profesje, a charakter niektórych z nich ulegnie istotnej zmianie. Zmiany, o których mowa, nie ominą również branży doradztwa podatkowego.

Należy podkreślić, że prawo jest specyficzną dziedziną, opierającą się na właściwej wykładni przepisów, odwołującą się do konkretnych życiowych sytuacji, wymagającą uwzględnienia ludzkich doświadczeń oraz szeregu ogólnych reguł. Powyższa charakterystyka skutkuje tym, że możliwość zastosowania AI, które co do zasady działa w sposób logiczny, wykorzystując analogie przy przetwarzaniu dostarczonych danych, jest dość utrudniony. Podatki stanowią jednak bardzo techniczną gałąź prawa, operują własnymi kategoriami, często oparte są na wymiernych danych, a cały system podatkowy choć skomplikowany to pełen jest wzajemnych zależności. Co więcej, w ostatnich latach obserwujemy intensywną cyfryzację w zakresie raportowania podatkowego, zwłaszcza w obszarze VAT. Takie środowisko stanowi bardzo dobrą bazę dla zastosowania rozwiązań z zakresu AI, od analizy i weryfikacji dużych ilości danych podatkowych, poprzez automatyzację rozliczeń, aż po dokonywanie wykładni przepisów. Co jednak istotne, modele oparte o AI stanowią jedynie pewne narzędzie, którego efektywne wykorzystanie wymaga zaangażowania sprawnego użytkownika, jakim może być właśnie doradca podatkowy.

AI z pewnością zmieni styl pracy oraz zakres kompetencji doradców podatkowych, którzy będą musieli dostosować się do nowej rzeczywistości, zrozumieć ją i wykonywać swoją pracę przy wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Tym samym doradcy podatkowi będą musieli nauczyć się korzystać z nowych narzędzi, metod komunikacji, a także umiejętnie analizować dane i uzyskane przy wykorzystaniu ww. narzędzi wyniki. W efekcie zawód doradcy podatkowego z pewnością dalej będzie dawał ogromne szanse rozwoju, które wynikać będę już nie tylko z dynamicznych zmian w systemie podatkowym, ale przede wszystkim ze zmieniającego się środowiska biznesowego i technologicznego.

Należy przy tym pamiętać, że zawód doradcy podatkowego wiąże się również z szeregiem czynności, których AI tak łatwo nie zastąpi. Doradca podatkowy musi m.in. identyfikować potrzeby i szanse klientów, dynamicznie reagować na ich bieżące potrzeby oraz przekładać wynik analizy na praktyczne rekomendacje. W efekcie rozwiązania z zakresu AI stanowić będą dla doradców podatkowych jedynie nowe narzędzie, które wpłynie zarazem na częściowe przedefiniowanie ich zawodu.