Prace nad objaśnieniami w zakresie podatku u źródła wznowione

Ministerstwo Finansów, po ponad 4 latach od opublikowania pierwszego projektu, podjęło ponownie prace nad objaśnieniami w zakresie podatku u źródła. Na spotkaniu z członkami Konfederacji Lewiatan przedstawiciele Ministerstwa poinformowali, że pierwszy zarys dokumentu liczy sobie 20-30 stron, ale niestety jak na razie nie został on opublikowany.

Zakres objaśnień

W przeciwieństwie do swojego pierwowzoru, obecny projekt ma opisywać wyłącznie zagadnienia rzeczywistego właściciela i należytej staranności. Co charakterystyczne, przedstawiciele Ministerstwa wyraźnie odcinają się od pierwotnego dokumentu z 2019 r., co może oznaczać zmianę podejścia na wielu płaszczyznach. W toku dyskusji środowiska biznesowe i doradcze zgłosiły, że taki zakres przedmiotowy nie jest wystarczający i niewykluczone, że Ministerstwo odniesie się również do innych naglących zagadnień. A do takich należy choćby wymóg badania rzeczywistego właściciela w odniesieniu do dywidend oraz sposób rozumienia przesłanki braku zwolnienia od całości dochodów.

Fiskus podtrzymuje przy tym swój pogląd, że zwolnienie z podatku u źródła dla wypłacanych za granicę dywidend przysługuje tylko pod warunkiem, że odbiorca jest ich rzeczywistym właścicielem. Ale wciąż będzie to wynikać jedynie z (prawotwórczej) wykładni, ponieważ Ministerstwo nie ma w najbliższych planach zmian legislacyjnych w podatku u źródła. Być może będzie można liczyć na przełamanie całkiem nowej, ale niebezpiecznej próby wykładni traktującej zwolnienie przedmiotowe dla otrzymywanych dywidend jako wykluczające spełnienie warunku braku zwolnienia całości dochodów. Przedstawiciele Ministerstwa odnieśli się wstępnie pozytywnie do zapatrywań podatników w tej kwestii.

Nowe zagadnienia

Truizmem byłoby stwierdzenie, że sposób wykładni przepisów dot. podatku u źródła, prezentowany przez fiskus, odbiega od realiów nowoczesnej cyfrowej gospodarki. Na plus należy więc wskazać, że Ministerstwo podjęło temat koncepcji tzw. look-through, czyli weryfikacji warunku rzeczywistego właściciela w odniesieniu do podmiotów będących wspólnikami bezpośredniego odbiorcy płatności (jeżeli ten ostatni nie będzie spełniać powyższe warunku). Trzeba jednak zaznaczyć, że jest to dopiero zalążek koncepcji i nie wiadomo jeszcze, w którym kierunku i z jakimi ograniczeniami wyewoluuje. Tym bardziej, że obecny na spotkaniu z biznesem Dyrektor pionu kontroli w KAS wskazywał, że bez zmiany przepisów nie widzi możliwości badania rzeczywistego właściciela w odniesieniu do podmiotu innego niż odbiorca.

Kolejnym ciekawym i potrzebnym konceptem jest zjawisko rozproszonych zasobów biznesowych, czyli technicznych i osobowych elementów prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej, które nie są jednak ulokowane w każdym z członków grupy kapitałowej, ale spółce lub spółkach dostarczających takie zasoby pozostałym z takiej grupy. Tu również wstępnie Ministerstwo widzi możliwość zmiany dotychczasowego podejścia i uwzględnienia zasobów grupowych, a nie tylko indywidualnych odbiorcy płatności.

Ogólne wrażenia

Wskazane wcześniej nowe koncepcje i płaszczyzny podejścia do zagadnień podatku u źródła są niestety tylko nielicznymi sygnałami uwzględnienia uwag środowisk biznesowych i doradczych. W trakcie dyskusji z przedstawicielami fiskusa głos najczęściej zabierał Dyrektor pionu kontroli w KAS, którego podejście należy ocenić jako rygorystyczne. Utrzymywał m.in. prezentowany obecnie również przez Lubelski Urząd Skarbowy pogląd, że spółki holdingowe posiadające wyłącznie aktywa w postaci udziałów/akcji oraz należności finansowych, a także niski poziom kosztów operacyjnych, są oceniane negatywnie w kontekście prowadzenia rzeczywistej działalności gospodarczej. A także, że lokalizacja takich spółek w państwach typu Malta, Cypr, Holandia czy Luksemburg, wzbudza nieufność organów podatkowych. Patrząc jednak na zdecydowany opór biznesu przeciwko takiemu podejściu, być może zmieni się ono na gruncie objaśnień. Przedstawiciele Ministerstwa nie ukrywają przy tym, że z uwagą spoglądają na nadchodzące orzeczenia NSA w temacie podatku u źródła.

Prace nad objaśnieniami mają obecnie toczyć się w grupach tematycznych.