Opodatkowanie PIT nieodpłatnych świadczeń na rzecz oddelegowanych pracowników – korzystne stanowisko NSA

W ostatnim czasie zapadły przełomowe wyroki NSA[1]. Są one istotne dla przedsiębiorców, którzy delegują swoich pracowników do wykonywania pracy na terenie UE oraz gwarantują im nieodpłatne świadczenia. Powyższe np. w postaci zakwaterowania lub możliwości korzystania z służbowych środków transportu.

NSA rozstrzygało sprawy spółki, która świadczyła specjalistyczne usługi związane z montażem, remontem oraz konserwacją wszelkiego rodzaju technologicznych linii produkcyjnych. Usługi te świadczono w różnych lokalizacjach – w tym na terenie państw członkowskich UE.

Spółka zatrudniała pracowników, którzy byli wysyłani do pracy przy zleceniach realizowanych za granicą. Ta forma oddelegowania pracowników nie stanowiła podróży służbowej w rozumieniu przepisów prawa pracy. Zważywszy na to spółka nie wypłacała pracownikom diet i innych należności przysługujących z tytułu podróży służbowej. Oddelegowanie pracowników nie trwało zwykle dłużej niż kilka miesięcy.

Spółka udostępniała oddelegowanym pracownikom bezpłatne zakwaterowanie lub pokrywała w całości koszty związane z ich zakwaterowaniem w miejscu i na warunkach wybranych przez Spółkę. Zapewniała także pracownikom nieodpłatny transport bezpośrednio do miejsca ich oddelegowania. Pracownicy nie mieli wpływu na wybór sposobu oraz środka transportu, za pomocą którego udawali się na miejsce oddelegowania. To spółka ustalała, którzy pracownicy, i jakim środkiem transportu mają się udać do miejsca oddelegowania oraz pokrywała koszty transportu.

NSA w tych wyrokach potwierdził korzystne dla spółki stanowisko, zgodnie z którym zarówno koszty dojazdu, jak i zakwaterowania nie powinny być kwalifikowane jako dochód pracownika.

W sprawach odwołano się do dyrektyw unijnych[2] (które mają pierwszeństwo przed przepisami krajowymi) wskazujących, w jaki sposób należy rozpatrywać świadczenia wypłacane pracownikom delegowanym.

Zgodnie z dyrektywami, elementem wynagrodzenia dla pracownika nie mogą być koszty transportu, jak i koszty zakwaterowania. Wynagrodzenie oddelegowanego pracownika musi zawierać tylko to minimum, które jest określone w państwie przyjmującym i nie może ono być powiększane poprzez koszty związane z transportem czy zakwaterowaniem w państwie przyjmującym. W związku tym koszty te powinny obciążać pracodawcę, a nie pracownika.

Wyroki NSA stanowią odstępstwo od przyjętej dotychczas negatywnej linii orzeczniczej, zgodnie z którą świadczenia, które nie mają związku z podróżami służbowymi, są przychodem ze stosunku pracy i należy je opodatkować.

W świetle nowego, pozytywnego stanowiska – w przypadku zatrudniania pracowników, którzy są krótkoterminowo delegowani do wykonywania pracy na terenie UE, a przy tym są im gwarantowane nieodpłatne świadczenia – warto ponownie przeanalizować kwestię opodatkowania zapewnianych pracownikom świadczeń.

*******

[1] Wyroki NSA z 1 sierpnia 2023 r. sygn. II FSK 270/21, II FSK 243/21, II FSK 1246/21.

[2] Dyrektywa 96/71/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 16 grudnia 1996 r. dotycząca delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/67/UE z 
15 maja 2014 r. w sprawie egzekwowania dyrektywy 96/71/WE dotyczącej delegowania pracowników w ramach świadczenia usług, zmieniająca rozporządzenie (UE) nr 1024/2012 w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym.