Sprzedaż nieruchomości a VAT – nowe otwarcie?

Zastosować zwolnienie z VAT czy opodatkować sprzedaż budynku według stawki 23%? To wydawałoby się proste pytanie często spędzało sen z powiek przedsiębiorcom i księgowym.  Teoretycznie sprawa wydawała się prosta. Budynki nowe lub zmodernizowane powinny być opodatkowane VAT, natomiast budynki używane powinny być z podatku zwolnione – tak wynika przecież z przepisów Dyrektywy VAT.

Te dosyć proste reguły zostały jednak transponowane do polskiego porządku prawnego w sposób zadziwiająco zagmatwany. Skomplikowana redakcja art. 43 ustawy o VAT, bardzo techniczna definicja „pierwszego zasiedlenia” oderwana od językowego znaczenia tego wyrażenia to modelowy przykład jak tworzyć przepisy podatkowe tak, aby były one całkowicie niezrozumiałe dla przeciętnego Kowalskiego, a przy okazji sprawiały trudność nawet osobom zawodowo zajmującym się doradztwem podatkowym. Efekty ich zastosowania zresztą nie były do końca zgodne z przepisami Dyrektywy VAT. Zdarzało się czasami, iż w wyniku zastosowania wykładni literalnej opodatkowane VAT były stare budynki znajdujące się w posiadaniu przedsiębiorcy od wielu lat, a zwolnione nowe nie używane mieszkania, które były przedmiotem kilkukrotnej sprzedaży.

Zmianę tych przepisów powinien wymusić wyrok TSUE w sprawie C-308/16 Kozuba. W wyroku tym Trybunał stwierdził że termin „pierwsze zasiedlenie budynku” powinien być interpretowany jednolicie we wszystkich krajach UE jako po prostu zajęcie nieruchomości do używania. To oznacza, iż w tej chwili nie ma wątpliwości iż polska definicja „pierwszego zasiedlenia” jest nieprawidłowa co automatycznie oznacza nieprawidłowość przepisów regulujących opodatkowanie VAT nieruchomości opartych właśnie na tym pojęciu. Czas więc na kolejną nowelizację ustawy o VAT !