Przedstawienie dowodów wywozu w transakcji wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 2 marca 2023 r. w sprawie C‑664/21.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej [dalej: TSUE] wydał wyrok w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.

Sprawa dotyczyła sytuacji, w której spółka z siedzibą w Szwajcarii [dalej: spółka, podmiot, podatnik] dokonywała dostaw towarów wysyłanych ze Słowenii do klientów z siedzibą w Chorwacji oraz sporadycznie z siedzibą w innych krajach UE. Towary znajdujące się w magazynie w Słowenii były przejmowane przez nabywcę w Chorwacji lub osobę trzecią, a następnie przewożone ze Słowenii do innego państwa członkowskiego. W ocenie spółki dokonując przedmiotowych dostaw, można było skorzystać ze zwolnienia z zapłaty VAT[1].

W wyniku kontroli podatkowej okazało się, że podmiot nie dysponuje pełną dokumentacją związaną z dostawami na terenie innych państw członkowskich ze względu na fakt, że biuro zajmujące się jej gromadzeniem, zakończyło działalność. Organ podatkowy zakwestionował prawo do zastosowania stawki 0% VAT i wyznaczył spółce termin na przedłożenie brakujących dokumentów.

W efekcie podatnik uzyskał brakujące dowody dokonania wywozu, jednak z uwagi na to, że uczynił to już po doręczeniu protokołu zamykającego kontrolę, organ podatkowy zdecydował, że nie zostaną one uwzględnione. Ponadto wydał decyzję określającą wysokość zobowiązania podatkowego, w której zażądał od podatnika zapłaty dodatkowej kwoty VAT.

Wobec powyższego spółka wniosła odwołanie od decyzji, a następnie o wyrażenie zgody na wniesienie skargi rewizyjnej od tego wyroku do Sądu Najwyższego. Ten zaś zawiesił postępowanie i zwrócił się do TSUE z pytaniem prejudycjalnym.

Trybunał nie zgodził się z praktyką słoweńskich organów podatkowych. Podkreślił, że nieograniczona czasowo możliwość przedłożenia dokumentacji w zakresie WDT nie jest dopuszczalna, jednak nieuwzględnienie dowodów wykazujących, że przesłanki zastosowania preferencyjnej stawki VAT zostały spełnione, prowadzi do sytuacji, w której zasada neutralności podatkowej zostaje naruszona. Tym samym odmowa uwzględnienia dowodów co do zasady może zostać wydana względem podatnika, jednak każdorazowo powinna opierać się na szczególnych okolicznościach, takich jak brak jakiegokolwiek uzasadnienia opóźnienia.

Znaczenie w VAT

Niewątpliwie wyrok daje podatnikom argumenty na poparcie tezy, zgodnie z którą przedłożenie dowodów na dokonanie wywozu nie zawsze musi nastąpić w ustawowym terminie. Okolicznością uzasadniającą opóźnienie jest m.in. niemożność ich zgromadzenia. TSUE wielokrotnie orzekał, że prawo do odliczenia, a w konsekwencji prawo do zwrotu podatku, stanowi integralną część mechanizmu VAT i co do zasady nie może być ograniczane. TSUE także i tym razem stanął na straży skuteczności, proporcjonalności oraz neutralności podatkowej.

_____

[1] Zgodnie z art. 46 ust. 1 ustawy o podatku od wartości dodanej, w brzmieniu obowiązującym w chwili zaistnienia okoliczności faktycznych.