Jak stosować w praktyce metodę marży transakcyjnej netto? Objaśnienia Ministerstwa

Ministerstwo Finansów opublikowało niedawno projekt objaśnień podatkowych dotyczący stosowania metody marży transakcyjnej netto (dalej metoda MTN). Konsultacje podatkowe w tym zakresie trwają do 31 sierpnia. Jeśli temat jest dla Państwa interesujący – zachęcamy do zgłaszania do Ministerstwa własnych opinii, wniosków czy uwag. Poniżej przedstawiamy podsumowanie najważniejszych kwestii przedstawionych w dokumencie Ministerstwa. Metoda MTN – założenia Metoda MTN jest jedną z pięciu metod weryfikacji cen transferowych. Metoda ta polega na określeniu wskaźnika finansowego odzwierciedlającego relację marży zysku netto, jaką  uzyskuje badany podmiot w transakcji kontrolowanej, do odpowiedniej bazy. Bazę, do której odnosi się marżę zysku netto osiągniętą w ramach danej transakcji kontrolowanej, mogą stanowić przychody (wskaźnik marży), koszty (wskaźnik narzutu) czy aktywa (w takim wypadku obliczany jest zwrot na danym typie aktywów). Jedna z najpopularniejszych metod – dlaczego? Metoda MTN jest jedną z najpopularniejszych metod weryfikacji cen transferowych. Świadczą o tym m.in. statystyki dotyczące metod wykorzystywanych w postępowaniach APA. Popularność tej metody wynika z dostępności danych porównawczych. W metodzie MTN weryfikacji rynkowości można bowiem dokonać poprzez porównanie rentowności osiąganej przez badany podmiot powiązany w ramach transakcji z rentownością osiąganą przez podmioty niepowiązane realizujące analogiczną działalność. W praktyce oznacza to, że danymi porównawczymi są dane ze sprawozdań finansowych. Jeśli dana transakcja kontrolowana polega np. na świadczeniu usług IT, to zastosowanie metody MTN pozwala zweryfikować jej rynkowość poprzez skalkulowanie rentowności podmiotów niepowiązanych prowadzących działalność IT porównywalną do tej, realizowanej w transakcji kontrolowanej. Jak kalkuluje się wskaźniki rentowności? Aby skalkulować odpowiednie wskaźniki finansowe w metodzie MTN należy obliczyć marżę transakcyjną netto. Według stanu prawnego obowiązującego od 1 stycznia 2019 roku, określa się ją poprzez odliczenie od przychodu osiągniętego w wyniku transakcji kosztów poniesionych w celu uzyskania tego przychodu, w tym także kosztów pośrednich i ogólnych. W projekcie objaśnień Ministerstwo wskazuje przykładowe klucze alokacji, które można stosować w celu przypisania tej kategorii kosztów. Klucze te to np.

• udział przychodów z transakcji w całkowitych przychodach ogółem,
• udział kosztów bezpośrednich przypisanych do danej transakcji w kosztach bezpośrednich ogółem,
• udział liczby pracowników do całkowitej liczby pracowników (usługi HR),
• udział zaangażowania czasowego pracowników w daną transakcje,
• liczba użytkowników (usługi informatyczne).

Z naszej praktyki wynika, że odpowiednia alokacja kosztów pośrednich i ogólnych stanowi główny problem z jakim mierzą się podatnicy w przypadku zastosowania metody MTN. Dlatego docenić należy, że w projekcie objaśnień znajdziemy praktyczne przykłady liczbowe obrazujące użycie metody MTN, w tym pokazujące jak dokonać alokacji kosztów pośrednich. Porównywalność funkcjonalna Metoda MTN oparta jest na porównywalności działalności podmiotów –  mniejsze znaczenie ma porównywalność produktów lub usług stanowiących przedmiot badanej transakcji. Jako, że w metodzie MTN bada się wskaźnik oparty o marże zysku netto, w praktyce to, czy dana transakcja jest porównywalna zależy od tego, czy różnice w porównywalności istotnie wpływają na kształtowanie się tego wskaźnika. W Objaśnieniach podkreślono, że w przypadku zastosowania metody MTN w wariancie porównania zewnętrznego, należy zwrócić szczególną uwagę na zachowania wysokiego stopnia podobieństwa profilu funkcjonalnego podmiotu powiązanego i niepowiązanego, aby transakcje były porównywalne. Wśród czynników, innych niż porównywalność funkcjonalna, które mogą znacząco wpływać na wskaźniki podmiotu badanego i wskaźniki zysku netto Ministerstwo wymienia np.:

• branżę i przedmiot działalności (dystrybucja, produkcja czy usługi),
• rynek geograficzny, na którym działa podmiot,
• wielkość zatrudnienia,
• wielkość i struktura aktywów,
• fazę rozwoju przedsiębiorstwa,
• różnice struktury kosztów i kosztu pozyskania kapitału (np. pożyczanie zewnętrzne a samofinansowanie), itp.

Metoda MTN a metoda koszt plus Od momentu wprowadzenia zmian w definicji metody koszt plus, często pojawiają się wątpliwości dotyczące różnicy między metodą MTN a metodą koszt plus. W objaśnieniach czytamy, że metoda MTN zakłada weryfikację poziomu „marży zysku netto” podczas gdy metoda koszt plus polega na weryfikacji poziomu narzutu zysku. Zarówno w metodzie koszt plus jak i metodzie MTN (w przypadku wyboru wskaźnika finansowego ważonego kosztami) możemy odnosić się do tożsamej bazy kosztowej. Fragment dotyczący różnic między metodą MTN oraz metodą koszt plus jest w Objaśnieniach jest bardzo lakoniczna. Mając na uwadze, że niniejsza kwestia sprawia wiele wątpliwości praktycznych, mamy nadzieję, że w finalnych Objaśnieniach ten wątek zostanie poszerzony poprzez podanie przykładów.