WHT 2022 – wprowadzenie mechanizmu pay and refund

Już w 2018 roku opublikowano projekt zmian przepisów dotyczących podatku u źródła, który przewidywał objęcie płatności zagranicznych powyżej 2 mln zł specjalnymi procedurami. Głównym założeniem ówczesnych zmian było wprowadzenie obowiązku stosowania mechanizmu pay and refund po przekroczeniu 2 mln zł wypłat rocznie (w odniesieniu do sumy wszystkich płatności do jednego kontrahenta w danym roku), jednakże obowiązywanie przepisów w tym zakresie podlegało ciągłym odroczeniom.

Ostatecznie od 1 stycznia 2022 roku obowiązują zmienione przepisy o WHT, których brzmienie zostało złagodzone względem pierwowzoru przedstawionego przez ustawodawcę. W przypadku niektórych wypłat podlegających opodatkowaniu WHT przekraczających 2 mln zł rocznie na rzecz jednego podmiotu powiązanego, polskie podmioty (płatnicy) są zobowiązane pobrać WHT według podstawowej stawki[1] (19% od dywidend[2] oraz 20% od m.in. odsetek[3] i należności licencyjnych[4]).

Zagraniczny podmiot będący podatnikiem (lub płatnik, jeżeli poniósł ciężar podatku w wyniku zastosowania klauzuli ubruttowienia, tzw. gross-up clause) będzie mógł się ubiegać o zwrócenie podatku w ramach postępowania nadpłatowego[5], jeżeli zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania, dyrektywą lub przepisem prawa polskiego, podatek powinien być niższy. W takim przypadku, organy podatkowe mają sześć miesięcy na zwrot wpłaconego WHT w całości lub w części (w zależności od konkretnej sytuacji, tj. tego, czy transakcja może korzystać ze zwolnienia z WHT czy też zastosowanie znajdzie obniżona stawka WHT).  

Jak już zostało wyżej wspomniane, mechanizm pay and refund stosuje się jedynie do odsetek, należności licencyjnych oraz dywidend. Ustawa o CIT przewiduje także wyłączenia przedmiotowe oraz podmiotowe od stosowania ww. mechanizmu tj.:

• płatności za usługi niematerialne np. usługi doradcze, zarządzania[6];
• płatności dokonywane na rzecz podmiotu niepowiązanego w rozumieniu przepisów o cenach transferowych;
• płatności do podmiotów będących polskimi rezydentami podatkowymi (nawet jeśli są podmiotami powiązanymi).

Zasady stosowania mechanizmu pay and refund w pierwszej wersji miały dotyczyć każdego rodzaju należności wypłacanych na rzecz wszystkich podmiotów, zatem ostatecznie ustawodawca postanowił złagodzić przepisy w tym zakresie.

Brak stosowania mechanizmu pay and refund względem kontrahentów niepowiązanych wpływa pozytywnie zarówno na zakres obowiązków polskich płatników jak i ich płynność finansową. Fakt, że mechanizm obowiązuje wyłącznie względem podmiotów powiązanych nie gwarantuje jednak, że zagraniczny kontrahent (będący podmiotem powiązanym) będzie chciał przystać na obowiązkową zapłatę  WHT i następnie skorzystanie z prawa do wystąpienia o jego zwrot. W konsekwencji może się okazać, że to płatnik będzie musiał ponieść ciężar podatku z własnych środków.

Istnieją jednak metody, których zastosowanie wyłącza obowiązek mechanizmu pay and refund. Sytuacje te zostaną przedstawione w następnym wpisie z cyklu WHT 2022.

***

[1] Art. 26 ust. 2e ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2021 r., poz. 1800 ze zm.; dalej: ustawa o CIT).

[2] Art. 22 ustawy o CIT.

[3] Art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

[4] Art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT.

[5] Art. 28b ustawy o CIT.

[6] Art. 21 ust. 1 pkt 2a ustawy o CIT.