Wywieranie znaczącego wpływu w praktyce – wyrok WSA

W wyroku z dnia 28 sierpnia 2020 roku (sygn. III SA/Wa 2529/19)[1] Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie uchylił w całości interpretację Dyrektora KIS w zakresie występowania powiązań w rozumieniu cen transferowych, poprzez wywieranie znaczącego wpływu przez uniwersytet medyczny na szpital kliniczny. Uniwersytet medyczny złożył wniosek o indywidualną interpretację podatkową, w którym zapytał, czy poprzez i współpracę ze szpitalem klinicznym, pomiędzy uczelnią i szpitalem występują powiązania w rozumieniu art. 11a ust. 4 Ustawy o CIT. Współpraca pomiędzy wskazanymi podmiotami polega na (i) udostępnianiu przez szpital na rzecz uniwersytetu medycznego jednostek organizacyjnych niezbędnych do prowadzenia kształcenia w zawodach medycznych oraz (ii) na przekazywaniu przez uczelnię medyczną na rzecz szpitala środków finansowych na realizację zadań dydaktycznych i badawczych. Wnioskodawca stanął na stanowisku, że w ramach wskazanej współpracy uniwersytet nie wywiera znaczącego wpływu na szpital i w związku z tym nie jest z nim powiązany. Dyrektor KIS w wydanej interpretacji zakwestionował stanowisko podatnika i stwierdził, że uniwersytet medyczny ma wpływ na szpital i jego decyzje gospodarcze, ponieważ ogłasza konkurs na kierownika szpitala (i nawiązuje z nim stosunek pracy na podstawie powołania lub umowy o pracę albo zawiera z nim umowę cywilnoprawną) oraz powołuje radę społeczną szpitala, która jest podmiotem doradczym kierownika i przekazuje swoje opinie uniwersytetowi medycznemu. W ocenie Dyrektora KIS uczelnia wywiera znaczący wpływ na szpital i jest z nim powiązana w rozumieniu przepisów o cenach transferowych. Podatnik zaskarżył interpretację Dyrektora KIS do WSA, argumentując m.in., że charakter współpracy ze szpitalem i jej zakres wynika wprost z przepisów ustawy o działalności leczniczej, które określają obowiązki obu stron. WSA uwzględnił skargę podatnika i uchylił w całości interpretację Dyrektora KIS, uznając ją za nieprawidłową. Sąd w wydanym wyroku stwierdził, że przy ocenie, czy uniwersytet medyczny i szpital są podmiotami powiązanymi, należy wziąć pod uwagę, czy potencjalne powiązania mogły wpłynąć na ustalenie warunków współpracy odbiegających od tych, jakie zastosowałyby podmioty niezależne oraz czy miały one wpływ na dochód wskazanych podmiotów. Sąd wskazał, że celem wprowadzenia przepisów art. 11 Ustawy o CIT było zapobieganie unikania opodatkowania i agresywnej optymalizacji podatkowej. WSA podkreślił, że współpraca pomiędzy uniwersytetem medycznym i szpitalem wynika z przepisów o działalności leczniczej, które określają jej zakres. Zatem warunki współpracy pomiędzy wskazanymi podmiotami nie mogą być narzucone w wyniku powiązań. Ponadto uniwersytet medyczny i szpital są finansowane w przeważającym stopniu z budżetu państwa, a celem ich działania nie jest (jak w przypadku przedsiębiorców) generowanie zysku, lecz realizacja określonych przepisami zadań. Działania uniwersytetu medycznego i szpitala nie były również nakierowane na uzyskanie korzyści podatkowych. Zgodnie z przepisami o działalności leczniczej, kierownik szpitala utworzonego przez uniwersytet medyczny, pomimo zawierania stosunku pracy z uczelnią, podejmuje decyzje niezależnie, a szpital pomimo otrzymywania od uczelni określonych środków finansowych na działalność dydaktyczną i badawczą, jest finansowany głównie z budżetu państwa i pozostaje samodzielny finansowo w stosunku do uczelni. W odniesieniu do rady społecznej powoływanej przez uniwersytet medyczny sąd zwrócił uwagę, że jej działania mają charakter niewiążących opinii. WSA stwierdził, że relacja pomiędzy uniwersytetem medycznym a uczelnią nie spełnia przesłanek wywierania znaczącego wpływu tworzącego powiązanie pomiędzy podmiotami w rozumieniu art. 11a ust. 4 Ustawy o CIT. Niniejszy wyrok jest jednym z pierwszych wyroków sądów administracyjnych w zakresie powiązań wynikających z wywierania znaczącego wpływu. Wyrok stanowi potwierdzenie, że zagadnienie powiązań poprzez wywieranie znaczącego wpływu staje się kwestią analizowaną w praktyce przez podmioty gospodarcze oraz przedmiotem sporu z organami podatkowymi. Warto więc śledzić kolejne rozstrzygnięcia sądów administracyjnych w tym zakresie, które już jako linia orzecznicza być może doprowadzą do ugruntowania się jednolitego podejścia i wykładni pojęcia wywierania znaczącego wpływu. [1] http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/B1C47BB8B0