Polski Ład a VAT – Część 2: Opodatkowanie usług finansowych

Kolejną dużą zmianą proponowaną w ramach Polskiego Ładu, oprócz możliwości wspólnych rozliczeń w ramach Grup VAT, jest wprowadzenie opcji opodatkowania transakcji finansowych. Poniżej omówione zostaną założenia oraz zakres projektowanych zmian. Jeśli natomiast szukają Państwo informacji dotyczących wspólnego rozliczania podatku w ramach Grup VAT, odsyłamy do pierwszej części artykułu (opublikowanej na naszym blogu w dniu 30 lipca 2021 roku). W chwili obecnej usługi finansowe korzystają ze zwolnienia z opodatkowania VAT. Jedną ze zmian planowanych w ramach Polskiego Ładu jest umożliwienie opodatkowania wybranych usług finansowych. Zmiana dotyczy wyłącznie transakcji B2B, czyli świadczonych na rzecz podatników, zaś usługi finansowe świadczone na rzecz osób fizycznych niebędących podatnikami będą nadal obowiązkowo zwolnione z opodatkowania. Możliwość przyznania prawa wyboru opodatkowania świadczonych usług finansowych wynika z  artykułu 137 ust. 1 lit. a unijnej dyrektywy VAT. Kompetencje w zakresie ustalania szczegółowych zasad korzystania z tego prawa, jak również ograniczenia jego zakresu należą do państw członkowskich, przy czym z tej możliwości obligatoryjnie wyłączone są usługi finansowe. Opcja opodatkowania usług finansowych została już wprowadzona w 8 państwach członkowskich. Do usług, które zgodnie z projektowanymi zmianami będą mogły zostać opodatkowane, należą:

• usługi dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi,
• usługi zarządzania m.in. funduszami inwestycyjnymi, portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, otwartymi funduszami emerytalnymi, pracowniczymi programami emerytalnymi, obowiązkowym systemem rekompensat i pracowniczymi planami kapitałowymi,
• usługi udzielania, pośrednictwa oraz zarządzania kredytami lub pożyczkami pieniężnymi,
• usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych, w tym usługi pośrednictwa oraz zarządzanie gwarancjami kredytowymi,
• usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych i prowadzenia rachunków pieniężnych oraz wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie,
• usługi, w tym usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w spółkach i innych niż spółki podmiotach, które mają osobowość prawną, z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi,
• usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Niewątpliwą korzyścią z opodatkowania usług finansowych będzie możliwość odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych ze świadczeniem tych usług. Z drugiej strony, usługobiorcy prowadzący działalność opodatkowaną będą mieli prawo do odliczenia podatku naliczonego z tytułu zakupu tych usług na zasadach ogólnych. W efekcie, skorzystanie z tej opcji obniży koszty instytucji finansowej, co może wpłynąć korzystnie na opłaty za świadczone usługi. Co istotne, podatnicy, którzy zdecydują się na opodatkowywanie usług finansowych, będą musieli opodatkowywać wszystkie usługi finansowe wymienione w pkt 1-7 powyżej świadczone na rzecz podatników przez okres co najmniej 2 lat. Nie jest dopuszczalne wybiórcze stosowanie powyższych regulacji, tj. te same usługi nie mogą być zwolnione dla jednego podmiotu (np. firmy medycznej, która nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego), a opodatkowane dla innego podmiotu. Po upływie 2 lat będzie można ponownie zastosować zwolnienie dla usług finansowych, ale również na okres minimum 2 lat. Do dnia wejścia w życie omawianych przepisów, które jest planowane na 1 stycznia 2022 roku zostało jeszcze trochę czasu, dlatego podmioty świadczące takie usługi powinny przeanalizować swoją sytuację i podjąć decyzję o ewentualnej rezygnacji ze zwolnienia usług finansowych. W przypadku wybrania tego rozwiązania konieczne będzie odpowiednie przygotowanie, m.in. poprzez dostosowanie systemów księgowych, zmiany w fakturowaniu (które nie zawsze są wystawiane przy usługach zwolnionych), czy choćby wcześniejsze poinformowanie kontrahentów o podjętej decyzji. Ostatnia część artykułu poświęcona będzie pozostałym zmianom w VAT dotyczącym m.in. szybkiego zwrotu VAT dla „podatnika bezgotówkowego”.