Czy oświadczenia rajowe powinny pozyskiwać również podmioty powiązane?

Obowiązki z zakresu cen transferowych, dotyczące transakcji realizowanych z podmiotami mającymi miejsce zarządu lub siedzibę w raju podatkowym oraz tzw. rajowych transakcji pośrednich, niewątpliwie stanowią dla podatników duże wyzwanie ze względu na swoją zawiłość i niejednoznaczność.

Dokumentowanie transakcji rajowych

Należy przypomnieć, że od 1 stycznia 2021 r. obowiązują nowe przepisy o dokumentowaniu transakcji z rajami podatkowymi. Poza istniejącym już wcześniej obowiązkiem dokumentacyjnym dla transakcji o wartości wynoszącej co najmniej 100 tys. PLN, bezpośrednio dokonywanych z podmiotami zlokalizowanymi w rajach podatkowych, nowe przepisy nakładają na podatników obowiązki dokumentacyjne dla transakcji pośrednich. Dotyczą one transakcji o wartości przekraczającej 500 tys. PLN, realizowanych z podmiotami niepowiązanymi i powiązanymi, jeżeli rzeczywisty właściciel ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w tzw. raju podatkowym.

W konsekwencji, podatnicy zmuszeni są do wprowadzenia żmudnych i czasochłonnych procedur, mających na celu weryfikację statusu rzeczywistego właściciela wszystkich kontrahentów, z którymi dokonywali transakcji w kwocie przekraczającej wartość 500 tys. PLN w danym roku podatkowym. Pozyskanie przez podatnika oświadczeń o rzeczywistych właścicielach kontrahentów jest kluczowe w kontekście zwolnienia z obowiązku przygotowania dokumentacji.

Obowiązki dotyczące przepisów rajowych także w ramach PGK?

Z dniem 1 stycznia 2022 r. ustawodawca wprowadził kolejne zmiany w ustawie o CIT, mające charakter doprecyzowujący dotychczasowe przepisy. Na szczególną uwagę zasługują zmiany w przepisach dotyczących transakcji z rajami podatkowymi, realizowanych przez podmioty powiązane, w tym podmioty należące do Podatkowej Grupy Kapitałowej w rozumieniu przepisów ustawy o CIT.

Istotność wprowadzonych zmian doskonale obrazuje interpretacja przepisów przedstawiona przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 11 stycznia 2022 r. (0111 -KDIB1-2.4010.335.2021.1.DP z 11 stycznia 2022 r.).

W ramach powyższej interpretacji Dyrektor KIS jednoznacznie wskazał na brak wyraźnych odniesień pomiędzy art. 11n ustawy o CIT, mówiącym m.in. o braku obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych między spółkami tworzącymi podatkową grupę kapitałową oraz możliwością zastosowania zwolnienia krajowego w przypadku braku poniesienia straty podatkowej przez obydwie strony transakcji a art. 11o, narzucającym na podatników obowiązek sporządzania dokumentacji dla transakcji rajowych.

Od 2022 r. brak zwolnień dla pośrednich transakcji rajowych

Zgodnie z brzmieniem artykułu art. 11n ustawy o CIT, obowiązującym od 1 stycznia 2022 r., zwolnienie dla PGK przewidziane przez ustawodawcę odnosi się wyłącznie do obowiązku sporządzania lokalnej dokumentacji cen transferowych zdefiniowanego w art. 11k. Potwierdza to zatem zasadność stanowiska Dyrektora KIS dotyczącego braku możliwości zastosowania zwolnienia w odniesieniu do obowiązków wynikających z art. 11o ust. 3, nakładającego obowiązek dokumentacyjny dla podmiotów z PGK w odniesieniu do pośrednich transakcji rajowych.

Zaprezentowana przez Dyrektora KIS interpretacja jednocześnie potwierdza brak możliwości skorzystania przez podatników z tzw. zwolnienia krajowego w związku z realizowanymi pośrednimi transakcjami rajowymi.

Wnioski z interpretacji

Fakt doprecyzowania przez ustawodawcę art. 11n ustawy o CIT, poprzez podkreślenie, że zwolnienia dotyczą wyłącznie transakcji kontrolowanych wynikających z art. 11k, może być sygnałem, że w najbliższym czasie organy podatkowe będą chciały skupić się właśnie na pośrednich transakcjach rajowych.

Szczególną uwagę na wprowadzone zmiany, w zakresie obowiązków wynikających z pośrednich transakcji rajowych, powinni zwrócić podatnicy prowadzący działalność w ramach Podatkowych Grup Kapitałowych, którzy korzystali dotychczas ze zwolnień przewidzianych dla PGK, jak również wszyscy pozostali podatnicy realizujący transakcje z podmiotami powiązanymi, przyzwyczajeni do korzystania ze zwolnień krajowych. Wbrew wyjaśnieniom Dyrektora KIS w przywołanej interpretacji, iż „celem wprowadzenia powyższych regulacji jest uproszczenie przepisów podatkowych, a także zmniejszenie obciążeń o charakterze biurokratycznym i administracyjnym dla przedsiębiorców”, obowiązujące od 1 stycznia 2022 r. przepisy powodują powstanie nowych ryzyk dla podatników i skutkują nałożeniem na podatników kolejnych potencjalnych obowiązków.

Zachęcamy Państwa do śledzenia czy przedstawiona linia interpretacyjna zostanie w najbliższym czasie utrwalona.