Grupo VAT, badaj się!

Gdy myślimy o tym, że zbliża się lipiec, nasze myśli kierują się w stronę egzotycznych krajów, w których możemy leniwie i beztrosko odpocząć od wyzwań szkolnych i zawodowych. Jednak lipiec 2022 r. dla niektórych podmiotów będzie kojarzyć się również z rewolucją w zakresie rozliczania VAT, ponieważ od tego miesiąca możliwe będzie utworzenie grupy VAT, która z założenia ma uprościć rozliczenia podatkowe. Niestety dla tych, którzy zdecydują się na utworzenie grupy VAT najbliższy lipiec nie będzie czasem błogiego lenistwa i beztroski, lecz rozwiązywania wielu nowych wątpliwości powstałych w związku z grupą VAT. Warto wcześniej przeanalizować praktyczne zagadnienia dotyczące rozliczeń kilku powiązanych spółek w ramach statusu jednego podatnika VAT. Aby zasygnalizować Państwu tematy i wątpliwości na które należy zwrócić uwagę w związku z grupą VAT rozpoczynamy cykl artykułów wprowadzających w nie tak oczywiste problemy grupowego rozliczania VAT.

Pierwszy z naszych komentarzy chcielibyśmy poświęcić na zasygnalizowanie, że przez cały czas istnienia grupy VAT konieczne będzie wprowadzenie procesu w zakresie monitorowania sytuacji jej członków – takiego jakby comiesięcznego badania profilaktycznego. Dla grupy VAT profilaktyka będzie istotna, ponieważ w świetle nowego art. 15a ust. 6 ustawy o VAT warunki istnienia powiązań finansowych, ekonomicznych i organizacyjnych pomiędzy członkami grupy VAT muszą być spełnione nieprzerwanie przez okres, w jakim ta grupa posiada status podatnika – czyli przez cały czas istnienia grupy VAT.

Celem wspomnianej profilaktyki jest weryfikacja tego, czy na skutek różnych zdarzeń gospodarczych nie wystąpiły zmiany w stanie faktycznym lub prawnym skutkujące naruszeniem warunków uznania grupy VAT za podatnika. Gdyby taka sytuacja wystąpiła, to:

• w dniu poprzedzającym ich wystąpienie grupa VAT przestaje istnieć,
• przedstawiciel grupy ma obowiązek zgłoszenia sytuacji do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 14 dni,
• grupa VAT jest wykreślana z rejestru podatników,
• byli członkowie grupy VAT ponownie stają się podatnikami ze statusem takim jak przed ich zawieszeniem w związku z utworzeniem grupy VAT (podatnicy VAT czynni albo zwolnieni),
• byli członkowie grupy VAT stosują do końca roku kalendarzowego własną „małą” proporcję odliczenia VAT (ustalaną odrębnie dla każdego członka grupy) i każdy z nich rozlicza korektę wieloletnią.

Niewątpliwą wadą obecnych regulacji jest wskazanie w przepisach, że o utracie przez grupę statusu podatnika VAT organ podatkowy zawiadamia jej przedstawiciela. Wątpliwości budzi więc to, czy w ogóle od tego rodzaju rozstrzygnięcia (o nieustalonym statusie) można się odwołać, aby polemizować z niekorzystnym stanowiskiem organu podatkowego i próbować uratować w ten sposób grupę VAT.

Ogromny problem powstanie w sytuacji, gdy w trakcie weryfikacji przeszłych rozliczeń grupy organy podatkowe stwierdzą, że grupa utraciła swój status podatnika VAT w przeszłości, np. 4-5 lat temu. Skutkowałoby to koniecznością skorygowania rozliczeń VAT przez wszystkich członków grupy VAT. Dodatkowo problem mieliby też kontrahenci, którzy odliczyli VAT naliczony na podstawie faktur wystawionych przez „nieistniejącą” grupę VAT.

Kończąc więc pierwszą publikację, dotyczącą niezwykle ciekawego rozwiązania jakim jest grupa VAT, jeszcze raz należy podkreślić, że przez cały okres istnienia grupy VAT konieczne jest badanie czy spełnione są warunki konieczne do jej utworzenia, czyli swoista profilaktyka.

Zapraszamy również do lektury kolejnych naszych publikacji dotyczących grupy VAT. Następny wpis w tym temacie chcielibyśmy poświęcić zasygnalizowaniu tego, co powinna zawierać umowa o utworzeniu grupy VAT i czy sama umowa wystarczy do prawidłowego funkcjonowania grupy VAT.