Czy nowe kody w JPK_V7M dotyczą transakcji od których VAT rozlicza nabywca?

W procesie wdrożenia nowej struktury JPK VAT, która od października br. zastąpi deklarację pojawia się wiele problemów, nie tylko od strony wprowadzenia odpowiednich zmian w systemach pod kątem technicznym, bądź zapewnienia odpowiedniego narzędzia zewnętrznego, jeśli system firmy nie wygeneruje nowej struktury (takim narzędziem może być Generator JPK). Również wiele aspektów dotyczących założeń merytorycznych budzi wątpliwości podatników. Dotyczy to m.in. obowiązku przypisywania nowych kodów w sytuacji, gdy polski podatnik rozlicza VAT na zasadzie odwrotnego obciążenia z tytułu WNT, importu usług lub dostawy towarów dla których podatnikiem jest nabywca.

Nowy JPK VAT obejmuje trzy grupy oznaczeń:

• kody dla określonych towarów i usług „wrażliwych” – GTU 01-13,
• kody dla określonych typów transakcji/procedur – np. TP, SW, TT_WNT, TT_D,
• kody dla określonych typów dokumentów – po stronie sprzedaży: RO, WEW, FP, po stronie zakupów: VAT_RR, WEW, MK.

Pierwsza grupa oznaczeń (kody GTU) jest przypisywana wyłącznie do transakcji sprzedaży. Nie dotyczą one więc nabycia towarów i usług, od których VAT rozlicza nabywca (importu usług, WNT). Wynika to wprost z broszury wydanej przez MF w odniesieniu do nowej struktury JPK VAT.

Również oznaczenia typów dokumentów (pkt 3) co do zasady nie powinny dotyczyć transakcji nabycia towarów i usług od podmiotów zagranicznych. Rozliczenie VAT jest bowiem dokonywane na podstawie faktury. Wyjątkiem może być sytuacja, gdy polski nabywca rozlicza WNT, ponieważ otrzymał towary z UE, natomiast nie otrzymał faktury (obowiązek podatkowy powstaje wówczas 15. dnia miesiąca następującego po dokonaniu dostawy towarów). Wówczas powinien zastosować typ dokumentu WEW.

Natomiast ani same przepisy, ani broszura MF nie odnoszą się wprost do oznaczania kodami literowymi transakcji (pkt 2), w sytuacji gdy VAT rozlicza nabywca. Przepisy rozporządzenia Ministra Inwestycji, Finansów i Rozwoju z 15.10.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług, wymieniają symbole oznaczeń transakcji w odniesieniu do ewidencji podatku należnego. W wyjaśnieniach MF uznało, że kody transakcji należy również przypisywać do transakcji zakupowych, które skutkują rozliczeniem podatku należnego przez nabywcę (import usług, WNT, krajowy reverse-charge).

Co istotne, transakcje te co do zasady skutkują wykazaniem zarówno podatku należnego jak i naliczonego (z wyjątkiem sytuacji, gdy podatnik nie ma prawa do odliczenia podatku naliczonego). Jednak kody transakcji w JPK należy nadawać tyko po stronie podatku należnego. Przykładowo, polska firma kupuje od podmiotu niemieckiego z grupy kapitałowej materiały marketingowe i rozpoznaje z tego tytułu WNT. W takiej sytuacji wpis w JPK po stronie podatku VAT należnego powinien mieć nadane oznaczenie TP. Oznaczenia tego nie stosuje się wykazując WNT po stronie podatku naliczonego. Może to stanowić dużą trudność techniczną, jeżeli zasadniczo transakcje, od których VAT rozlicza nabywca są księgowane jednym wpisem zarówno po stronie podatku należnego jak i naliczonego. Z drugiej strony konieczność posiadania w systemie opcji księgowania WNT i importu usług odrębnie po stronie podatku należnego i naliczonego została wymuszona od 2017 r. w związku z ujęciem tych kwot w różnych okresach, jeśli VAT jest rozliczany po upływie 3 miesięcy – VAT należny zawsze jest rozliczany wstecznie w okresie, w którym powstał obowiązek podatkowy, natomiast VAT naliczony jest wówczas ujmowany w bieżącej deklaracji. Jest szansa na stwierdzenie przez TSUE niezgodności tych przepisów z unijną zasadą neutralności, co da możliwość odzyskania zapłaconych odsetek od zaległości podatkowych, ale to już zupełnie inny temat na odrębny wpis…