Nowy projekt ustawy o fundacji rodzinnej

W minionym tygodniu opublikowano kolejny projekt ustawy o fundacji rodzinnej. Pierwsza lektura pozwala stwierdzić, że uwzględniono część zmian podnoszonych przy okazji poprzedniej wersji projektu.

Zauważalną różnicą jest dopuszczenie do podejmowania przez fundację działalności gospodarczej. Ma to jednak charakter wyjątkowy i ograniczony. Fundacji będzie wolno prowadzić działalność polegającą na:

1. zbywaniu mienia, którego jest posiadaczem lub właścicielem, o ile mienie to nie zostało nabyte wyłącznie w celu dalszego zbycia;
2. najmie, dzierżawie lub udostępnianiu na innej podstawie mienia, którego jest posiadaczem lub właścicielem;
3. przystępowaniu i uczestnictwie w spółkach handlowych, funduszach inwestycyjnych, spółdzielniach oraz podmiotach o podobnym charakterze mających swoją siedzibę w kraju lub zagranicą;
4. nabywaniu i zbywaniu papierów wartościowych, instrumentów pochodnych i praw o podobnym charakterze;
5. udzielaniu pożyczek:
   a) spółkom kapitałowym, w których fundacja rodzinna posiada udziały lub akcje,
   b) spółkom osobowym, w których fundacja rodzinna uczestniczy jako wspólnik,
   c) beneficjentom.
6. obrocie zagranicznymi środkami płatniczymi należącymi do fundacji rodzinnej w celu dokonywania płatności związanych z działalnością fundacji rodzinnej;
7. prowadzeniu przedsiębiorstwa w ramach gospodarstwa rolnego.

Mimo że regulacja ma charakter wyjątkowy, wyłom od pierwotnie projektowanego zakazu prowadzenia działalności gospodarczej jest dość istotny. Cieszy przede wszystkim dopuszczenie do aktywnego zarządzania powierzonym majątkiem, w szczególności poprzez jego najem czy dzierżawę, jak też jego pomnażanie, poprzez udzielanie pożyczek czy zbywanie i nabywanie papierów wartościowych (warto zwrócić uwagę, że spekulacyjne nabycie „mienia” co do zasady jest zabronione).

Utworzenie fundacji będzie wymagało zaangażowania kapitału początkowego nie niższego niż 100 tys. zł, które złożą się na fundusz założycielski.

Z punktu widzenia beneficjentów fundacji – świadczenia nabywane od fundacji będą nadal opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn, a fundacja będzie płatnikiem tego podatku.

Nabycie przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma,macochę i teściów fundatora oraz przez samego fundatora będzie zwolnione od tego podatku, jeżeli przedmiotem świadczenia będzie mienie wniesione do fundacji przez tego fundatora, przy czym za to mienie uważa się zarówno majątek wniesiony przez fundatora, jak przyrost tego majątku.

Należy pamiętać, że zwolnienie będzie przysługiwało tylko w odniesieniu do opodatkowanych dochodów fundacji rodzinnej. Gdy zwolnienie nie będzie miało zastosowania, świadczenia z fundacji będą opodatkowane według właściwych stawek podatku od spadków i darowizn z wyjątkiem świadczeń, które pochodzą ze zwolnionych od pdop dochodów czy przychodów fundacji. Te świadczenia będą opodatkowane 19% podatkiem od spadków i darowizn.

Tu dochodzimy do kolejnej ważnej zmiany. Pierwotnie jedynie kapitał założycielski fundacji nie miał podlegać opodatkowaniu (nie stanowił przychodu). Ostatni projekt przewiduje jednak dodatkowe zwolnienie przedmiotowo-podmiotowe dla fundacji rodzinnych – zwolnione od opodatkowania będą przychody z zysków kapitałowych oraz przychody z tytułu odsetek fundacji rodzinnych.

Przypomnijmy, że przychody z zysków kapitałowych, to m.in. dywidendy i inne przychody z udziału w zyskach osób prawnych czy przychody ze zbycia udziałów lub akcji.

Fundacje zostaną wprost wyłączone ze zwolnienia od podatku dochodowego w odniesieniu do społecznie użytecznej działalności statutowej.

Jeśli projekt zostanie uchwalony w aktualnej treści, wejdzie w życie 1 czerwca 2022 r.