Jasne światło w tunelu – czyli stałe miejsce prowadzenia działalności (FE) w Opinii Rzecznika Generalnego w sprawie Dong Yang Electronics Sp. z o.o.

14 listopada 2019 r. została przedstawiona opinia Rzecznika Generalnego TSUE w sprawie C-547/18 Dong Yang Electronics Sp. z o.o., której przedmiotem jest kwestia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla potrzeb VAT (FE).

W Polsce od dłuższego czasu toczy się już żywa dyskusja odnośnie rozumienia tego pojęcia. Powyższe ma fundamentalne znaczenie na gruncie opodatkowania VAT usług świadczonych w naszym kraju , w szczególności przez podatników działających w formie podmiotów zależnych od spółek z innych państw UE lub krajów trzecich. Organy podatkowe i sądy administracyjne wielokrotnie stawały na stanowisku, że podmioty zagraniczne działają w Polsce za „pośrednictwem” stałego miejsca prowadzenia działalności, które tworzy dla nich w kraju podmiot polski, a tym samym nabywane w kraju usługi powinny być opodatkowane polskim VAT (w miejsce opodatkowania na zasadzie odwrotnego obciążenia w kraju siedziby zagranicznego usługobiorcy).

Sprawa przed WSA we Wrocławiu

Dong Yang Electronics Sp. z o.o. z siedzibą w Polsce [Dong Yang] świadczyła na rzecz  LG Display Co. Ltd. z siedzibą w Republice Korei [LG Display] usługi polegające na montażu płytek PCB z materiałów (podzespołów, komponentów), stanowiących własność LG Display. Materiały te były jednak wydawane Dong Yang przez LG Display Polska Sp. z o.o. [LG Polska Produkcja], do której również Dong Yang dostarczał gotowe płytki PCB.

LG Display była zarejestrowana do celów VAT w Polsce i miała tu przedstawiciela podatkowego.  Dong Yang została jednak zapewniona, że LG Display nie ma w Polsce stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, nie zatrudnia pracowników ani nie posiada nieruchomości, czy wyposażenia technicznego. W 2012 r. na tej podstawie Dong Yang wystawiała faktury bez polskiego VAT (opodatkowując usługi na zasadzie odwrotnego obciążenia).

Organy podatkowe zakwestionowały ten sposób rozliczenia i uznały, że świadczone usługi powinny być opodatkowane w Polsce. Organy po analizie umów wiążących LG Display i LG Polska Produkcja stwierdziły bowiem, że LG Display utworzyła w Polsce stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej poprzez samo „wykorzystanie potencjału gospodarczego” LG Polska Produkcja w oparciu o umowne ukształtowanie odpowiedniego modelu działalności gospodarczej.

Pytania prejudycjalne

Dong Yang odwołała się od decyzji organów podatkowych do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, który w ramach postępowania wystąpił do Trybunału Sprawiedliwości UE z pytaniami prejudycjalnymi dotyczącymi sposobu rozumienia stałego miejsca prowadzenia działalności oraz zakresu obowiązków podmiotu trzeciego dla potrzeb prawidłowego opodatkowania VAT świadczonych usług.

Stanowisko Rzecznika Generalnego

Stanowisko Rzecznika Generalnego jest zdecydowanie korzystane dla podatników VAT. Wynika bowiem z niego, że sam fakt, że spółka z państwa trzeciego posiada spółkę zależną w państwie członkowskim, nie oznacza, że stanowi ona stałe miejsce prowadzenia działalności w rozumieniu VAT. Jedynie w drodze wyjątku można dopuścić taką sytuację, jednak wówczas powinny zostać spełnione dodatkowe kryteria. W opinii Rzecznika Generalnego sytuacją taka jest zidentyfikowanie nadużycia prawa. Co jednak istotne w aspekcie tej konkretnej sprawy, Rzecznik wykluczył możliwość nadużycia ze strony LG Display z uwagi na bezpośrednie udzielenie zlecenia Dong Yang. Nadużycie mogłoby wystąpić, jeżeli LG Display udzielałoby zleceń za pośrednictwem LG Polska Produkcja, co w analizowanej sprawie nie miało miejsca.

Obowiązki dostawcy dotyczące weryfikacji kontrahenta

Rzecznik wyraźnie podkreślił, że gdyby przyjąć, że doszło do nadużycia (w analizowanej sprawie ze strony LG Korea), to powstaje pytanie, co usługodawca musiałby sprawdzić, aby ocenić czy jego kontrahent dopuszcza się nadużycia. Takie nadużycie oznaczałoby w konsekwencji, że odrębną pod względem prawnym spółkę należałoby uznać za FE podmiotu zagranicznego. Rzecznik w tym względzie wskazał, że podatnik świadczący usługi, zobowiązany jest do podjęcia pewnych środków ostrożności w aspekcie sprawdzenia swojego kontrahenta, ale tylko takich, jakich można od niego rozsądnie wymagać.

Jasno podkreślono, że organy podatkowe nie mogą zobowiązać podatnika do przeprowadzenia złożonych i szeroko zakrojonych kontroli, a tym samym w praktyce przekazać mu swoich zadań kontrolnych. Oznacza to, że Dong Yang nie miała możliwości dokonać analizy postanowień umownych wiążących LG Display i LG Polska Produkcja, a ponadto takie działanie zdecydowanie wykracza poza ramy należytej staranności.

Co dalej?

Opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie jest wiążąca dla składu orzekającego, ale jest ważną wskazówką, z której sędziowie TSUE mogą, ale nie muszą skorzystać. Miejmy jednak nadzieję, że w tym przypadku orzeczenie TSUE w pełni odzwierciedli stanowisko przedstawione w opinii. Warto wskazać, że rekomendacje w niej zawarte mogą również stanowić podstawę do potencjalnej zmiany opinii polskich organów podatkowych. Ale do tego, wydaje się, że jeszcze daleka droga…

[fusion_separator style_type=”single solid” hide_on_mobile=”small-visibility,medium-visibility,large-visibility” class=”” id=”” sep_color=”” top_margin=”” bottom_margin=”” border_size=”” icon=”” icon_circle=”” icon_circle_color=”” width=”” alignment=”center”][/fusion_separator]

Współautorka: Magdalena Jaworska, Doradca podatkowy, Radca prawny, Senior manager w Zespole VAT

Posiada kilkunastoletnie doświadczenie w doradztwie podatkowym. Specjalizuje się głównie w podatku od towarów i usług na rzecz polskich i zagranicznych spółek z różnych branż (m.in. FMCG, retail, leasingowa, budowlana). W szczególności doradza klientom rozpoczynającym działalność na rynkach zagranicznych pod kątem opracowania optymalnych łańcuchów dostaw towarów i dokumentowania w obrocie międzynarodowym.

Autor: Maria Kotaniec