Metoda kalkulacji przy ujemnej stopie referencyjnej – safe harbour dla pożyczek

W dniu 31 marca 2020 r. zostały opublikowane wyjaśnienia dotyczące regulacji o cenach transferowych w zakresie uproszczenia tzw. safe harbour dla transakcji pożyczek, kredytów i obligacji. Pełną treść wyjaśnień znajdą Państwo tutaj. Zastosowanie przez podatnika safe harbour dla transakcji finansowych skutkuje uznaniem zastosowanego oprocentowania za oprocentowanie ustalone na poziomie rynkowym. Podatnik (po spełnieniu określonych ustawowych przesłanek) zyskuje w ten sposób zabezpieczenie przed zakwestionowaniem poziomu oprocentowania, objętego safe harbour, przez organy podatkowe. W przypadku pożyczek jednym z obligatoryjnych wymogów jest, aby oprocentowanie pożyczki na dzień zawarcia umowy zostało ustalone w oparciu o rodzaj bazowej stopy procentowej i marżę, określonych w obwieszczeniu Ministra Finansów aktualnym na dzień zawarcia tej umowy (tzw. regulacja safe harbour). Kluczowe Obwieszczenie Informacja w zakresie zasad ustalania oprocentowania obowiązujących od początku 2019 r. została zawarta w Obwieszczeniu Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r.[¹] (dalej: Obwieszczenie), które wskazuje rodzaj bazowej stopy procentowej dla umów pożyczek w zależności od waluty transakcji oraz wysokość marży dla umów pożyczek. Stopa bazowa zostaje powiększona o marżę wynoszącą 2 punkty procentowe, a w przypadku stopy bazowej o wartości mniejszej od zera, stanowiącą sumę wartości bezwzględnej stopy bazowej i 2 punktów procentowych. W celu ułatwienia podatnikom stosowania instytucji safe harbour opublikowano wyjaśnienia dotyczące sposobu ustalania wysokości oprocentowania w przypadku, gdy stopa referencyjna jest ujemna. Metodologia kalkulacji W przypadku, gdy stopa referencyjna wykorzystywana do kalkulacji oprocentowania jest ujemna należy zsumować następujące składniki:

• bazową stopę procentową właściwą dla waluty pożyczki – wybraną spośród następujących stóp: WIBOR 3M, LIBOR USD 3M, EURIBOR 3M, LIBOR CHF 3M lub LIBOR GBP 3M;
• wartość bezwzględną z ww. bazowej stopy procentowej właściwej dla waluty pożyczki;
• marżę – w obecnie obowiązującym Obwieszczeniu wynosi 2 p.p.

Zgodnie z powyższą metodologią, w sytuacji gdy bazowa stopa procentowa będzie równa lub mniejsza niż zero, oprocentowanie pożyczki w zakresie regulacji safe harbour będzie wynosić zawsze 2 p.p. Dotychczasowe obwieszczenie o rodzaju bazowej stopy procentowej i marży z 21 grudnia 2018 r. dla celów uproszczenia typu safe harbour będzie miało zastosowanie do końca 2020 r. Powyższa metodologia kalkulacji przy ujemnej stopie referencyjnej nie powinna zatem budzić wątpliwości dla podatników. W praktyce jednak, marża na poziomie 2 p.p. jest stosunkowo niskim wynagrodzeniem z tytułu udzielenia pożyczki. W związku z tym niewielu podatników skorzysta z tej instytucji. Pamiętajmy, że safe harbour to uproszczenie, które nie tylko chroni podatników przed zakwestionowaniem ceny przez organ – w tym przypadku wysokości oprocentowania. Dodatkowo, zwalnia podatnika z obowiązku przygotowania analizy porównawczej lub opisu zgodności dla tych transakcji. Z drugiej strony, safe harbour nie zwalnia jednak podatników z obowiązku przygotowania dokumentacji cen transferowych – należy mieć to na uwadze przy weryfikacji obowiązków dokumentacyjnych za rok 2019. Co więcej, safe harbour dla pożyczek, kredytów oraz emisji obligacji podlega zaraportowaniu w ramach MDR. 

[¹] Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie ogłoszenia rodzaju bazowej stopy procentowej i marży dla potrzeb cen transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych i podatku dochodowego od osób prawnych.