Oświadczenie o rynkowości transakcji nieodpłatnych poręczeń wewnątrzgrupowych
Dotychczas, organy podatkowe i sądy administracyjne wielokrotnie wypowiadały się w kwestii poręczeń wewnątrzgrupowych. Niemniej, wciąż pojawiają się nowe zagadnienia związane z poręczeniami udzielanymi przez podmioty powiązane, budzące wątpliwości podatników, a często również będące przedmiotem sporu na linii podatnik – organ podatkowy.
W ostatnim czasie, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał dwie interpretacje indywidualne poruszające temat nieodpłatnych poręczeń wewnątrzgrupowych, a ściślej dotyczące realizacji obowiązku sprawozdawczego przez złożenie oświadczenia o rynkowości tego rodzaju transakcji kontrolowanych.
W przywołanych interpretacjach, Wnioskodawcy pytali, czy będą uprawnieni do złożenia oświadczenia zgodnie z art. 11m ust. 2 pkt 2 Ustawy o CIT, w którym to oświadczeniu potwierdzą, iż ceny transferowe stosowane w transakcjach kontrolowanych, objętych lokalną dokumentacją cen transferowych są ustalane na warunkach rynkowych, w sytuacji otrzymania poręczenia bez wynagrodzenia i rozpoznania dodatkowego przychodu podatkowego z tytułu nieodpłatnego świadczenia w wysokości wynagrodzenia, jakie ustaliłyby podmioty niepowiązane.
Zdaniem Wnioskodawców, doliczenie do przychodów wartości rynkowej nieodpłatnego poręczenia otrzymanego od podmiotu powiązanego, ustalonej zgodnie z art. 11c i nast. Ustawy o CIT, będzie oznaczało, że cena transferowa dla tego świadczenia objętego lokalną dokumentacją cen transferowych jest ustalana na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane, a w konsekwencji prawdziwe będzie oświadczenie złożone zgodnie z art. 11m ust. 2 pkt 2 Ustawy o CIT.
Organ podatkowy, potwierdził stanowisko Wnioskodawców, jedynie w zakresie obowiązku rozpoznania przychodu z nieodpłatnych świadczeń podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Jednocześnie, organ podkreślił, że nie można uznać, że wysokość tego przychodu stanowi cenę transferową. Otrzymanie nieodpłatnego poręczenia skutkującego koniecznością rozpoznania przez jego beneficjenta przychodu z nieodpłatnych świadczeń rodzi odmienny skutek zarówno finansowy, jak i podatkowy od sytuacji, w której poręczenie ma charakter odpłatny. Odmiennie bowiem, na gruncie ustawy podatkowej, należy traktować sytuację otrzymania przez podmiot gospodarczy nieodpłatnego świadczenia, w przypadku którego podatnik zobowiązany jest do rozpoznania przychodu podatkowego (w związku z uzyskaniem przysporzenia majątkowego) od transakcji uzyskania odpłatnego poręczenia, w przypadku której podmiot posiadałby możliwość rozpoznania kosztu podatkowego (w związku z uszczupleniem w majątku).
Mając na uwadze wyżej wskazane odmienne skutki finansowe i podatkowe nieodpłatnego poręczenia w porównaniu do poręczenia za wynagrodzeniem, przychód z nieodpłatnych świadczeń nie może w niniejszej sytuacji zostać uznany za cenę transferową, o której mowa w art. 11a ust. 1 pkt 1 Ustawy o CIT.
Zatem, pomimo rozpoznania przychodu z nieodpłatnych świadczeń z tytułu otrzymania poręczenia bez wynagrodzenia, nie można przyjąć, że przedstawiony w opisie sprawy sposób postępowania jest zgodny z art. 11c ust. 1 Ustawy o CIT. A zatem Wnioskodawca nie będzie uprawniony do złożenia oświadczenia zgodnie z art. 11m ust. 2 pkt 2 Ustawy o CIT, albowiem przychód z nieodpłatnych świadczeń nie jest ceną transferową ustaloną na warunkach, jakie ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.
Zgodnie ze stanowiskiem organu, właściwym postępowaniem – w świetle art. 11c ust. 1 Ustawy o CIT – byłoby ustalenia wynagrodzenia za usługę poręczenia w wysokości odpowiadającej wartości rynkowej.
Przywołane interpretacje podatkowe, nasuwają szereg ważnych pytań, a mianowicie co z nieodpłatnymi poręczeniami wewnątrzgrupowymi, czy ich byt został już całkowicie zanegowany przez fiskusa? Czy restrykcyjne podejście organów podatkowych zakłada, że warunki rynkowe spełniają jedynie odpłatne poręczenia? Czy, aby uniknąć ryzyka poniesienia odpowiedzialności na gruncie KKS pozostaje jedynie zmienić zasady rozliczeń wewnątrzgrupowych tego rodzaju transakcji? A co w sytuacji, gdy polityka grupy nie przewiduje odpłatności poręczeń, a grupa nie dopuszcza możliwości zmian w tym zakresie?
Z całą pewnością, za dyskusyjny należy uznać pogląd organu, jakoby ustalony prawidłowo wynik podatkowy, tj. rozpoznanie przez podatnika przychodu podatkowego z nieodpłatnego poręczenia, nie miał znaczenia przy wywiązywaniu się z obowiązków sprawozdawczych w zakresie cen transferowych.
W naszej ocenie, zaprezentowane w powyższych interpretacjach stanowisko DKIS nie wydaje się ani słuszne ani logiczne – podatnik zrobił bowiem to co mógł, aby w wyniku podatkowym uwzględnić rynkową wartość poręczenia. Zatem pozostaje liczyć, że Minister Finansów zweryfikuje i zrewiduje jego treść, zmieniając powyższe interpretacje indywidualne, zanim podatnicy będą zobligowani do złożenia stosowanych oświadczeń.