Usługi dotyczące B+R nie podlegają limitowi wynikającemu z art. 15e updop
Od początku obowiązywania tj. od 2018 r., wątpliwości podatników niezmiennie budzi kwestia dotycząca ograniczenia wynikającego z art. 15e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych [updop], tzn. zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zakup od wybranych usług niematerialnych od podmiotów powiązanych. Wystarczy wspomnieć, że w poprzednim roku zagadnienie to było przedmiotem aż 541 interpretacji indywidualnych[¹]. Większość wątpliwości wynika głównie z tego, że katalog usług/ świadczeń zawarty w art. 15e ust. 1 updop nie ma w pełni zamkniętego charakteru, a zwrot użyty w jego treści „oraz świadczeń o podobnym charakterze” wprowadza istotny problem w identyfikacji usług podlegających ograniczeniom.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 26 marca 2019 r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.36.2019.1.BS potwierdził, że usługi związane z badaniami i rozwojem, takie jak prace badawczo-rozwojowo-technologiczne, usługi analityczne i pomiarowe czy badania kliniczne (w przypadku leków), nie są objęte art. 15e ust. 1 updop. Tym samym wydatki poniesione na zakup takich usług od podmiotów niepowiązanych nie podlegają ograniczeniu w zaliczaniu do kosztów uzyskania przychodów. Wnioskodawca – podmiot działający w branży farmaceutycznej – szeroko argumentował, że nabywane usługi to były szeroko rozumianymi badaniami naukowymi i pracami rozwojowymi, nie zaś usługami doradczymi czy usługami o podobnym charakterze do doradczych. „Usługi” obejmowały badawczo-rozwojowo-technologiczne dla opracowania nowych preparatów, w tym opracowania składów ilościowych i jakościowych nowych preparatów, formulacji nowych preparatów, modyfikacji składów ilościowych i jakościowych preparatów rynkowych poprawiającej ich właściwości terapeutyczne, metod badawczych oraz walidacji metod badawczych wraz z dopracowywaniem metod analitycznych oraz przygotowanie wymaganej prawem dokumentacji.
Cóż to oznacza – podatnicy stosując art. 15e updop powinni każdorazowo przeprowadzić wnikliwą ocenę charakteru nabywanych od podmiotów powiązanych usług. Może bowiem okazać się, że podmiot powiązany wykonuje wyspecjalizowane czynności, niezbędne z punktu widzenia działalności podatnika, które nawet jeśli zawierają w sobie pewien element usług „kwalifikowanych” do limitu, są od takich usług co do swej istoty elementarnie różne. Dobrym przykładem z ostatnich dni są usługi administrowania nieruchomością, które WSA w Warszawie w wyroku z 25 kwietnia 2019 r. odróżnił, wbrew poglądom Dyrektora KIS, od szeroko rozumianych usług zarządzania i tym samym wyłączył koszty zakupu tego rodzaju usług z limitu[²].
Szczegółowa ocena wydatków ponoszonych na zakup usług niematerialnych od podmiotów powiązanych jest szczególnie rekomendowana w przypadku obciążeń zbiorczych. Podatnicy często otrzymują obciążenia np. z centrum usług wspólnych, opisane w zdawkowy lub ogólny sposób, który dodatkowo sugeruje niestety, że mamy do czynienia z wydatkiem podlegającym limitowi, o którym mowa w art. 15e updop. Tymczasem w praktyce bardzo często obciążenie zawiera w sobie wynagrodzenie za szereg usług, które temu kosztów nie podlegają, jak np. usługi informatyczne, usługi księgowe, usług wsparcia technicznego.