JST może wybrać własną metodę obliczania prewspółczynnika

Wprowadzenie z początkiem 2016 r. do polskiej ustawy o VAT przepisów o tzw. prewspółczynniku VAT zaowocowało wysypem wniosków o interpretacje indywidualne, które miały na celu potwierdzenie prawidłowości przyjętej metody kalkulacji wspomnianego prewspółczynnika VAT. Problem ten dotyczy w szczególności jednostek samorządu terytorialnego (dalej: JST), które z jednej strony wykonują działalność publiczną, nieopodatkowaną VAT, a z drugiej strony występują jako podmioty komercyjne, np. w zakresie najmu powierzchni czy dostawy wody. W związku z tym nie budzi wątpliwości fakt, że JST przysługuje częściowe prawo do odliczenia VAT, jednak sposób kalkulacji prewspółczynnika jest przedmiotem sporów pomiędzy organami podatkowymi a JST, które ostatecznie muszą rozstrzygać sądy administracyjne.

Przykładem może być sprawa rozstrzygana niedawno przez WSA w Warszawie, który w wyroku z 25 października 2018 r. (III SA/Wa 44/18) stanął po stronie JST i uchylił negatywną dlań interpretację indywidualną. Sprawa dotyczyła JST, która w latach 2013-2016 zrealizowała inwestycję polegającą na przebudowie szkoły i budowie sali koncertowej. Inwestycja ta była wykorzystywana za pośrednictwem jednostki budżetowej działającej w ramach JST w dwojaki sposób: po pierwsze do działalności statutowej związanej z realizacją zadań własnych JST, a po drugie do działalności komercyjnej polegającej na odpłatnym wynajmie pomieszczeń. Sposób wykorzystania inwestycji określał harmonogram, z którego wynikało w jakim czasie jakie pomieszczenia są udostępniane w dany sposób. W związku z tym, że JST nie była w stanie bezpośrednio przypisać wydatków do poszczególnych rodzajów działalności, powinna odliczyć VAT jedynie w części, według określonej proporcji. JST wystąpiła więc z wnioskiem mającym m.in. na celu potwierdzenie, czy klucz powierzchniowo-czasowy będzie bardziej reprezentatywnym sposobem określenia proporcji i może być stosowany w miejsce klucza wynikającego z przepisów rozporządzenia MF z 17 grudnia 2015 r. Dyrektor KIS uznał, że przewidziany przez JST sposób nie spełnia wymogów przewidzianych przepisami, wobec czego w celu obliczenia prewspółczynnika powinna ona stosować wzór przewidziany w rozporządzeniu.

WSA w Warszawie nie podzielił jednak stanowiska organu, punktując argumentację przedstawioną w interpretacji. Sąd w ustnym uzasadnieniu wskazał, że z opisu przedstawionego przez JST wynika, że opracowany klucz alokacji pozwala określić, które pomieszczenie w jakim czasie było wykorzystane w dany sposób. Tym samym twierdzenia organu stanowiły niedopuszczalną modyfikację stanu faktycznego. Po drugie, WSA podkreślił, że o prawie o odliczenia decyduje przeznaczenie danego dobra do działalności gospodarczej a nie jego faktyczne wykorzystanie. Po trzecie, sąd nie zgodził się ze stanowiskiem Dyrektora KIS, zgodnie z którym fakt że pomieszczenia przeznaczone pod wynajem pozostają zamknięte w godzinach od 23 do 7 powinien skutkować uznaniem, że w tym czasie są one wykorzystywane do celów innych niż gospodarcza. WSA uznał, że JST powinna być traktowana na równi z innymi podatnikami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Omawiany wyrok jest zgodny z przeważającą linią orzeczniczą sądów administracyjnych i z pewnością należy ocenić go pozytywnie. Takie podejście daje bowiem szansę JST na bardziej korzystne rozliczenie inwestycji, a jednocześnie sprawia, że przepisy ustawy o VAT, które wprost wskazują na prawo podatnika do wyboru bardziej reprezentatywnej metody obliczenia prewspółczynnika nie pozostają jedynie pustymi normami.